در دوره تحولی در نظام مالیاتی کشور چه گذشت؟

به گزارش ایران؛ مونا توسلی؛ بررسی آخرین وضعیت فرایند مالیات ستانی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد نظام مالیاتی کشور توانسته در حوزه‌های مختلف مالیات همچون وصول درآمدهای مالیاتی و تأمین منابع بودجه عمومی از آن، تمرکز بر اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها و مقابله با فرار مالیاتی، تسهیل روند پرداخت مالیات توسط مؤدیان و ایجاد شفافیت در فعالیت‌های اقتصادی به منظور محاسبه هر چه دقیق‌تر میزان مالیات مؤدیان با استفاده از روش‌های هوشمند و داده محور، گام‌های مؤثری برداشته و دستاوردهای قابل توجهی را رقم بزند.  

در زمینه کسب درآمدهای مالیاتی عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور بی‌سابقه و درخشان توصیف شده است. بر این اساس برای نخستین بار در سال 1402 نسبت درآمدهای مالیاتی به هزینه‌های جاری نزدیک به 56 درصد و نسبت درآمدهای مالیاتی به منابع عمومی بودجه به حدود 41 درصد رسیده است.

 همچنین میزان وصولی درآمدهای مالیاتی در سال 1402، ۸۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است که از تحقق ۱۰۸ درصدی اهداف بودجه و رشد ۷۲ درصدی درآمدهای مالیاتی سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ برخوردار بوده است.

رویکرد نظام مالیاتی در سال‌های اخیر تمرکز بر دانه درشت‌ها و افراد با تمکن مالی بیشتر و با هدف تعمیق حس عدالت در وصول مالیات بوده است.

 در همین خصوص نیز وصول 50 درصد مالیات مشاغل تنها از یک درصد مؤدیان در راستای حفظ رضایتمندی مردم توأم با افزایش وصولی مالیات صورت گرفته است. همچنین متوسط مالیات دریافتی از اصناف به طور متوسط 7 میلیون تومان در سال بوده است.

همچنین تداوم افزایش با کیفیت و پایدار درآمدهای مالیاتی با بهره‌گیری از فرایندهای مالیات ستانی هوشمند از جمله سیاست‌های کلان و راهبردی نظام مالیاتی در دوره تحولی بوده است.

 با هوشمندسازی فرایندهای مالیات ستانی و با گذر از تشخیص سلیقه‌ای به حسابرسی سیستمی، بیش از 4 میلیون پرونده ارزش افزوده رسیدگی نشده از سال 1387 تا 1400 رسیدگی و تعیین تکلیف شده است.

 همچنین بخش قابل توجهی از پرونده‌های مالیات بر «عملکرد مشاغل خرد» ( بیش از ده میلیون پرونده) با استفاده از ظرفیت قانونی فرم تبصره ماده (100) به صورت سیستمی محاسبه شده است.

پیاده‌سازی اظهارنامه پیش‌فرض مالیات عملکرد مشاغل و مالیات بر ارزش افزوده برای اولین بار در کشور از جمله تحولاتی است که اخیراً توسط سازمان امور مالیاتی کشور صورت گرفته است.

 با صدور اظهارنامه پیش فرض براساس اطلاعات تراکنش‌های دستگاه‌های کارت‌خوان و صورت‌حساب‌های الکترونیک صادر شده، میزان مالیات مؤدیان با کاهش سلیقه‌های شخصی ممیزان مالیاتی برآورد می‌شود.

بر این اساس برای مشاغل با فروش بیش از 18 میلیارد تومان که مشمول تبصره ماده (100) نیستند برای اولین بار اظهارنامه پیش فرض بر مبنای همه اطلاعات موجود در سازمان تولید و به مؤدی جهت اصلاح، تکمیل و تائید نمایش داده می‌شود.

رویکرد محوری نظام مالیاتی تحقق درآمدهای مالیاتی نه از طریق فشار به مؤدیان خوش‌حساب کنونی بلکه از طریق شناسایی فراریان مالیاتی و مطالبه مالیات از آنهاست. در مسیر مبارزه قاطع با فرار مالیاتی نیز اتفاقات شایسته و در خور توجهی در نظام مالیاتی کشور رقم خورده است.

در این راستا 2.7 میلیون پرونده جدید با استفاده از تقاطع گیری سامانه‌های مالیاتی و 18 هزار میلیارد تومان مالیات از طریق رهگیری تراکنش‌های مشکوک و بازرسی‌های مالیاتی شناسایی شده و برای اولین بار در کشور 600 هزار اظهارنامه برآوردی به صورت سیستمی و هوشمند برای مؤدیانی که از ارسال آن استنکاف نموده‌اند صادر شده است.

درخصوص اشخاص صادرکننده صورتحساب الکترونیکی نوع یک و دو نیز می‌توان گفت تعداد این اشخاص نسبت به سال گذشته روند افزایشی داشته است. تعداد اشخاص حقیقی صادرکننده صورتحساب الکترونیکی نوع یک و دو از ۵۰ نفر در ابتدای سال ۱۴۰۲ به حدود ۲۷ هزار نفر در پایان اردیبهشت ۱۴۰۳ رسیده است.

همچنین تعداد اشخاص حقوقی صادرکننده صورتحساب الکترونیکی نوع یک و دو نیز از هزار و ۳۴۰ نفر به ۱۳۱ هزار نفر رسیده است.

 در این رابطه تعداد کل اشخاص صادرکننده صورتحساب الکترونیکی نوع یک و دو در بازه زمانی مذکور از هزار و ۳۹۰  نفر به ۱۵۸ هزار نفر رسیده است.

اما سامانه مؤدیان مهم‌ترین ابر پروژه ملی در نظام مالیاتی کشور بود که در دوره تحولی به طور مؤثر اجرا شد. درخصوص عملکرد این پروژه ملی می‌توان گفت تعداد شناسه کالا و خدمت نرخ‌گذاری شده از ۴۵ هزار در ابتدای سال ۱۴۰۲ به دو میلیون و ۵۰۰ هزار تا پایان اردیبهشت سال جاری برآورد شده است.

 همچنین تنها ۳.۵ درصد اظهارنامه مؤدیان مورد رسیدگی قرار گرفته و ۹۶.۵ درصد اظهارنامه آنان بدون رسیدگی مورد پذیرش قرار گرفته است. مطابق آمار، سهم خرید مستند به صورتحساب الکترونیکی نوع یک و دو نیز ۳۳ درصد و سهم فروش آن ۴۰ درصد بوده است.

بررسی عملکرد نظام مالیاتی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد نظام مالیاتی توانسته با پشت سر گذاشتن پیچ‌های تاریخی متعدد به مسیر بی‌بازگشت تکامل و ترقی برسد. این نظام در طی این مسیر رکوردهای بی‌سابقه‌ای هم در وصول درآمدهای مالیاتی برای دولت و صرف آن برای تأمین رفاه مردم و هم در ارائه خدمات مؤثر به مردم و تسهیل فرایندهای پرداخت مالیات به جا گذاشته است که امید می‌رود این روند در آینده نیز استمرار یابد.

انتهای پیام/