محمد علی بهمنی، شعر و اهالی‌اش را در هشتاد و دو سالگی بدرود گفت
شاعری که نیماگونه غزل را زیست
محمدعلی بهمنی ازجمله شاعرانی بود که کوشید با بهره‌گیری از انواع نوآوری‌ها و ساختارشکنی‌ها در ارکان تشکیل‌دهنده شعر، زبان شعری خاص خود را خلق کند.
مریم شهبازی-خبرنگار/ محمد علی بهمنی، شاعر و ترانه‌سرای شهیر کشورمان، پس از چند دوره تحمل بیماری، در هشتاد و دو سالگی با شعرپارسی و اهالی‌اش بدرود گفت؛ شاعری که عشق از مضامین جدی آثارش بود و هرگز خود وسروده‌هایش را جدا از مردم و زمانه‌اش ندید و شاید همین است که به اذعان اهالی ادبیات، بیش از هر شاعر دیگری در جلب نظر مخاطبان عام و خاص در روزگار معاصر موفق بوده است. همان‌طور که در نوشته‌های مصطفی محدثی خراسانی و رضا اسماعیلی، درباره زنده‌یاد بهمنی در روزنامه ایران امروز آمده، آنچه بیش از همه درباره این شاعر و غزلسرای معاصر خودنمایی می‌کند این است که ظرف غزلش را از رودخانه نیمایی پر کرده بود، ادعایی که فارغ از هر اغراقی، خودش نیز بارها درباره‌اش گفته بود: «جسمم همه غزل و روحم همه نیمایی است.»
از تولد در قطار تا شناسنامه دزفولی
محمدعلی بهمنی، متولد بیست و هفت فروردین 1321 دزفول بود؛ مهر شناسنامه دزفولی‌اش البته ماجرایی خواندنی دارد که اشاره مختصری از آن در ادامه آمده؛ خانواده‌اش در راه سفر به دزفول، برای عیادت از برادرش بوده‌اند که او در قطار متولد می‌شود و دزفول به شناسنامه‌اش گره می‌خورد. وگرنه والدینش اصالتاً تهرانی بوده‌اند. دوران کودکی‌اش در نقاط مختلفی از پایتخت سپری می‌شود؛ او در این رابطه گفته بود: «دوران کودکی را به صورت پراکنده در تهران، بخش شمیرانات، شهرری، کرج و… بودیم، چون پدرم شاغل در راه‌آهن بود، مأموریت‌های ایستگاهی داشت. از سال ۱۳۵۳ هم به بندرعباس رفتیم.»
محمد علی‌بهمنی، طی دهه‌های گذشته بنا به قبول مسئولیت‌های ادبی و هنری مختلف و همچنین برای حضور در محافل ادبی، بین بندرعباس و تهران در رفت‌وآمد مداوم بوده است. استعداد شعری بهمنی، در دوران کودکی‌اش و زمانی که مشغول کار در چاپخانه‌ای در تهران بوده کشف می‌شود، آن هم به لطف آشنایی با فریدون مشیری که اداره صفحه شعر و ادب مجله روشنفکر را به عهده داشته است. مشیری، بانی انتشار نخستین شعر بهمنی در سال 1330 می‌شود، زمانی که 9 سال بیشتر نداشته است! حضور در آن چاپخانه، فرصت آشنایی و دیدار بهمنی با بسیاری از چهره‌های فرهنگ و ادب آن روزگار را فراهم می‌کند.
بهمنی تا پیش از پیروزی انقلاب، در همکاری با رادیو، برنامه صفحه شعر را برای شبکه استانی خلیج فارس اجرا کرد، بعد از آن هم همکاری‌های رسانه‌ای خود را با هفته‌نامه‌ای از هرمزگان ادامه داد. بعد از سال 57 هم به تهران آمد، مدتی ماند و مجدد به بندرعباس بازگشت.
او طی سال‌ها زندگی در بندرعباس مسئولیت اداره چندین چاپخانه و مؤسسه انتشاراتی را برعهده گرفت. او طی یک دهه اخیر، ریاست شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را هم به عهده داشت؛ هرچند که ایفای نقش او در این جایگاه حاشیه‌هایی را برای بهمنی به دنبال داشت؛ آنچنان که در سال 97 ضمن اعلام خداحافظی‌اش، به انتشار چند سطری در فضای مجازی اکتفا کرد، بدین مضمون که: «فقط به این دلیل که دیگر مزاحم ترانه‌های ضعیف نباشم. با شرم خداحافظی می‌کنم.»
نگاهی به کارنامه کاری بهمنی
صحبت از جایگاه ادبی بهمنی در عرصه شعر و ادبیات چیزی نیست که در قالب گزارشی کوتاه بتوان درباره آن صحبت کرد، با این حال همان‌گونه که در مقاله‌ای دانشگاهی با عنوان «هنجارگریزی‌های محمدعلی بهمنی در قالب سنتی غزل و تجربه قالب‌های نوین شعری» هم آمده، محمدعلی بهمنی ازجمله شاعرانی بود که کوشید با بهره‌گیری از انواع نوآوری‌ها و ساختارشکنی‌ها در ارکان تشکیل‌دهنده شعر، زبان شعری خاص خود را خلق کند.
یکی از جلوه‌های این نوآوری، آشنایی‌زدایی و ساختارشکنی بهمنی در قالب‌های سنتی شعر، بویژه غزل و نیز تجربه موفق قالب‌های شعری جدید است. او تلاش کرد با بهره‌مندی از شعرنیمایی، به غزل امروز حیاتی تازه ببخشد. سرودن غزل‌‌هایی با ساختار روایی، نمایشنامه‌ای و نیمایی، ایجاد فصل‌بندی در غزل، استفاده از ساختار شعرهای دیداری، طبع‌آزمایی در قالب‌های شعری بسیار کوتاه مانند ترانک، هایکو، سرایش شعرهای بلند و... از تجربه‌های موفقی هستند که در کارنامه کاری مرحوم بهمنی و برای ایجاد تحول و نوآوری در حیطه شعر، بویژه غزل ثبت شده‌اند.
از محمد علی بهمنی، مجموعه اشعار بسیاری نیز به یادگار مانده که از جمله آنها می‌توان به عامیانه‌ها، گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود، «دهاتی»، «غزل»، «شاعر شنیدنی است»، «این خانه واژه‌های نسوزی دارد»، «من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم» و«غزل زندگی کنیم» اشاره کرد. سروده‌های زنده‌یاد بهمنی در دنیای موسیقی هم با استقبال زیادی روبه‌رو شده‌اند؛ زنده‌یاد ناصر عبداللهی، همایون شجریان و علیرضا قربانی از جمله خوانندگانی هستند که با استفاده از ترانه‌ها و غزل‌های محمدعلی بهمنی، سهمی در درخشش و ماندگاری آثار وی در دنیای موسیقی ایفا کرده‌اند. البته این استقبال هرازچندی هم با دلخوری‌هایی روبه‌رو شده بود؛ از جمله یکی از خوانندگان که یکی از ترانه‌های بهمنی را به اشتباه می‌خواند و سبب تغییر معنایی آن و دلخوری بهمنی می‌شود. گفتنی است که آیین بدرقه محمدعلی بهمنی، ساعت ۹ صبح امروز، با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادبیات از مقابل تالار وحدت انجام می‌شود؛ پیکر زنده‌یاد بهمنی با توجه به درخواست‌های انجمن‌های فرهنگی و هنری هرمزگان و با موافقت خانواده ایشان در بندرعباس به خاک سپرده می‌شود.