جبران کسری آب دو کلانشهر تهران و کرج

گروه ایران زمین روزنامه ایران: ورود مستقیم رئیس جمهوری به موضوع ناترازی انرژی در پایتخت، طرح‌های جبرانی و توسعه‌ای برای رفع ناترازی‌های انرژی در استان تهران را شتاب داده است. یکی از این طرح‌ها، پروژه انتقال آب از زیاران به بیلقان کرج است. پروژه‌ای راهبردی و آینده‌محور و از طرح‌های کلیدی در حوزه تأمین آب شرب کلانشهرهای تهران و کرج که با حمایت دولت چهاردهم و وزارت نیرو در حال اجراست. این پروژه به ویژه از اسفندماه ۱۴۰۳ با ورود رئیس جمهوری به مسأله تأمین آب سرعت گرفته است. رئیس جمهور پزشکیان دوم مردادماه امسال نیز در بازدیدی سرزده وضعیت پروژه خط انتقال پایدار آب از زیاران به بیلقان را مورد بررسی قرار داد. پیشرفت پروژه خط انتقال پایدار آب از زیاران به بیلقان در سه ساله دولت سیزدهم ٢٧ درصد بود و اکنون در دولت وفاق ملی در هشت ماه به بیش از ٧٠ درصد رسیده است. بر اساس پیش‌بینی‌های کارشناسی، پروژه انتقال آب از زیاران به بیلقان کرج می‌تواند بخشی از ناترازی آب و نگرانی از کم شدن ذخایر سدهای تهران را رفع کند. پروژه انتقال آب از منطقه زیاران در طالقان به وسیله لوله فلزی قرار است ۵ مترمکعب آب در ثانیه را منتقل کند و از این طریق آب به تهران اضافه می‌شود.

انتقال آب راه حل پایدار نیست

هاشم امینی، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در گفت‌وگو با صدا و سیما وعده داده است. تا ۳۱ مردادماه ۱۴۰۴ آب از زیاران به بیلقان کرج خواهد رسید و این نقطه امیدوار کننده است. به گفته امینی هر چند تا ۱۵ مهرماه آب طالقان به تهران می‌رسد، اما همه متفق‌القول هستیم که این سبک تأمین آب ما را به ناکجا آباد می‌برد و ما را دچار مشکل می‌کند. با توجه به کاهش ۴۰ درصدی بارندگی نسبت به میانگین ۵۷ ساله و کاهش ۴۳ درصدی نسبت به سال گذشته و افزایش جمعیت تقاضا برای مصرف آب، افزایش پیدا کرده است. طبق گفته «احسان استحمامی» مدیر امور مهندسی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، هدف اصلی این پروژه در مرحله اول، رساندن آب به تصفیه‌خانه شماره ۲ البرز است تا با آزادسازی ۲.۵ مترمکعب در ثانیه از خط قدیمی، سهم تهران افزایش یابد. این اقدام در بهبود شرایط تنش آبی تهران مؤثر خواهد بود. خط انتقال مرحله دوم پیش‌بینی می‌شود در مهرماه امسال به بهره‌برداری برسد تا آب‌گیر بیلقان کامل شده و ظرفیت انتقال برای تهران با تکمیل این خط دو برابر شود. بدین ترتیب، ظرفیت کل انتقال از خط طالقان به تهران و کرج به ۱۰ مترمکعب در ثانیه می‌رسد. به این ترتیب، با بهره‌برداری از فاز اول تا پایان مردادماه، شاهد انتقال ۲.۵ مترمکعب سهم البرز از خط جدید خواهیم بود که به معنای افزایش سهم تهران در خط قدیم تا ۵ مترمکعب بر ثانیه است. همچنین با اتمام فاز دوم در مهرماه، ظرفیت نهایی ۱۰ مترمکعب عملیاتی خواهد شد و با مدیریت دقیق شرکت‌های آب منطقه‌ای، بهره‌برداری مناسب از این ظرفیت صورت خواهد گرفت.
 
فاز اول انتقال آب به تهران در ایستگاه پایانی

طبق گفته «محمدصادق معتمدیان» استاندار تهران، پروژه انتقال آب از خارج از حوضه آبریز به غرب استان تهران، ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا چند هفته دیگر فاز نخست این پروژه آغاز خواهد شد. استاندار تهران چندی پیش اعلام کرده بود که یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های ما، انتقال آب از خارج از حوضه آبریز به غرب استان تهران است. این پروژه با مشارکت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در حال اجراست که ۹۰ درصد پیشرفت دارد و روزانه بیش از ۷۰۰ متر لوله‌گذاری با لوله‌هایی به قطر ۲ متر انجام خواهد شد. فاز اول این پروژه تا چند هفته آینده به بهره‌برداری می‌رسد و ماهانه ۷ میلیون مترمکعب آب به غرب استان منتقل خواهد شد؛ فاز دوم در اواخر مهرماه انجام می‌شود که سالانه ۱۶۰ میلیون مترمکعب آب را تأمین خواهد کرد.
 استاندار تهران در تشریح دیگر پروژه‌ها نیز گفت: در شرق تهران نیز امکان تأمین آب فراهم شده و در حال برنامه‌ریزی هستیم. همچنین پروژه رینگ آبرسانی قمر بنی‌هاشم به طول ۱۷۰ کیلومتر به منظور تعادل‌بخشی و بهینه‌سازی مصرف آب در حال اجراست که ۱۵۰ کیلومتر آن انجام شده و ۲۰ کیلومتر در شمال تهران باقی مانده است. هدف ما ارتقای کمی و کیفی خدمات‌رسانی و عادی نگه‌داشتن زندگی روزمره مردم در تهران است.استاندار تهران در ادامه تأکید کرد: در شرایط فعلی، صرفه‌جویی می‌تواند بسیار مؤثرتر از انتقال آب باشد. برای مثال، دو پروژه انتقال آب نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین دارند تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب به تهران برسانند، در حالی که با فرهنگ‌سازی مصرف درست، می‌توان به صرفه‌جویی ۳۲۰ میلیون مترمکعبی دست یافت. معتمدیان ضمن اشاره به الگوی استاندارد مصرف، گفت: الگوی مصرف آب برای هر فرد ۱۳۰ لیتر در روز است اما در استان تهران متأسفانه ۶۲ درصد مردم تا ۲۶۰ لیتر و ۷ درصد مردم مصرفی فراتر از دو برابر دارند. از طرفی ۳۱ درصد مردم الگوی مصرف را رعایت می‌کنند که جای تقدیر دارد.
 
تحقق کامل حقابه البرز از خط انتقال آب طالقان – تهران

با احداث خط لوله طالقان – بیلقان قرار است دغدغه آب شرب غرب البرز هم تا ۲۰ سال آینده رفع ‌شود. این خط، قابلیت انتقال هزار لیتر آب در هر ثانیه را داشته و گامی مهم در راستای تأمین پایدار آب شرب به شمار می‌رود. طبق گفته «علی حدادی» نماینده ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان و چهارباغ در مجلس شورای اسلامی، پروژه انتقال آب از سد طالقان به شهرستان‌های غرب استان در مراحل پایانی قرار دارد و طبق برنامه‌ریزی‌ها، تا هفته دولت به بهره‌برداری خواهد رسید. این طرح مسیر انتقال آب تا محدوده بیلقان و غرب کرج را پوشش داده و با اجرای این پروژه، آب مورد نیاز شهرستان‌های نظرآباد، هشتگرد و مهستان تأمین خواهد شد. آن گونه که «مجتبی عبداللهی» استاندار البرز خبر داده، با تکمیل زیرساخت‌های آبرسانی، حقابه استان از خط انتقال آب طالقان – تهران به‌صورت عملی برداشت شده و بخشی از نیازهای آب استان تأمین خواهد شد. وی با اشاره به روند تکمیل زیرساخت‌های آبرسانی گفت: حقابه استان البرز از خط انتقال جدید آب طالقان – تهران که سال گذشته با مصوبه وزارت نیرو به البرز اختصاص یافت، اکنون در حال برداشت است و مردم استان از این ظرفیت به‌صورت عملی بهره‌مند می‌شوند. عبداللهی تصریح کرد: استان‌های البرز، تهران و قزوین از منابع سد طالقان بهره می‌برند، اما سال‌های گذشته به دلیل نبود زیرساخت‌های فنی، امکان برداشت از خط انتقال جدید برای البرز فراهم نبود. این مشکل اکنون با احداث تصفیه‌خانه‌ها و خطوط انشعاب جدید مرتفع شده است. استاندار البرز تصریح کرد: تصفیه‌خانه شماره 2 مهستان و تصفیه‌خانه شماره 3 در محدوده رودخانه کرج به همراه تصفیه‌خانه بیلقان، پروژه‌های کلیدی برای بهره‌برداری کامل از سهمیه آب استان هستند و بخش عمده‌ای از نیازهای غرب استان را پوشش می‌دهند. عبداللهی ابراز امیدواری کرد که با ادامه این روند، تأمین آب در شهرستان‌های نظرآباد، ساوجبلاغ، اشتهارد و بخشی از طالقان تا افق 15 تا 20 سال آینده بدون بحران باشد، البته به شرطی که رشد جمعیت و بارگذاری‌ها خارج از الگوهای تعیین‌شده نباشد. استاندار البرز خاطرنشان کرد: دریافت کامل حقابه استان نتیجه تلاش‌های مستمر است و استان البرز امروز با اقتدار سهم خود را از منابع مشترک دریافت می‌کند و هیچ کوتاهی در این زمینه پذیرفته نیست.