احیای کرسی‌های غیر فعال تا حضور وزیر علوم در نشست جهانی یونسکو پس از ۷ سال

ایران آنلاین: یونسکو به عنوان سازمان آموزشی علمی و فرهنگی ملل متحد از زمان تاسیس خود در سال ۱۳۲۷ به ترویج صلح و توسعه پایدار از طریق آموزش علوم و فرهنگ و بهره‌گیری از ظرفیت ارتباطات و اطلاعات پرداخته است. این سازمان درصدد است با برنامه‌ها و فعالیت‌های گسترده خود در حوزه‌های مختلف تاثیرات مثبتی بر جامعه جهانی داشته باشد.

به گزارش ایرنا، ارتقای کیفیت آموزش و دسترسی به یادگیری مادام‌العمر با کیفیت برای همه و تحقق عدالت آموزشی در عصر دیجیتال، ایجاد جوامع پایدار و حافظ محیط زیست از طریق ارتقای علوم و فناوری و نوآوری، حمایت از تنوع فرهنگی و تقویت شهروندی جهانی، حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی، تشویق و ترویج فناوری در خدمت انسان از طریق توسعه و اشاعه مهارت‌ها و معیارهای اخلاقی با نگاه بر توسعه پایدار از وظایف اهداف اصلی یونسکو در ایران است که بی‌شک کرسی‌های یونسکو در کشورهای عضو از جمله ایران از طریق ایجاد هم‌افزایی در سطوح ملی منطقه‌ای و بین‌المللی می‌تواند به تحقق این اهداف کمک کند.

اما یکی از فعالیت‌های کمیسیون ملی یونسکو در ایران و در دوره دولت چهاردهم استفاده از ظرفیت شبکه‌های کرسی‌های یونسکو به عنوان ابزاری برای ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش‌های علمی در کشور و منطقه است، اگرچه حضور ایران در شبکه کرسی‌های یونسکو دستاوردهای بزرگی به همراه داشته است اما هنوز با چالش‌هایی روبه‌روست.

این کرسی‌ها نهادهای ملی یا منطقه‌ای هستند که فعالیت‌های آنها پیرامون یک موضوع خاص علمی متمرکز شده است. یک کرسی یونسکو می‌تواند به عنوان یک واحد جدید آموزشی یا پژوهشی در یک دانشگاه یا یک نهاد تحقیقاتی در حوزه آموزش عالی یا در یک گروه آموزشی دانشگاهی از طریق تقویت برنامه‌های آموزشی و پژوهشی موجود در یک حوزه خاص تشکیل یابد.

نخستین گام؛ تغییرات ساختاری در کرسی‌های غیر فعال

کمیسیون ملی یونسکو در دوره فعالیت یک ساله دولت چهاردهم در راستای دست یافتن به اهداف مطرح شده در نخستین گام دست به تغییرات ساختاری برای کرسی‌های غیر فعال یونسکو در ایران زد. این نهاد بین‌المللی که اکنون دارای ۱۸ کرسی فعال است در این مدت تلاش کرد چنانچه تغییراتی در فعال شدن کمیسیون‌ها رویت نشود، دست به اصلاح ساختاری بزند که این اصلاحات بر اساس عملکرد کرسی‌ها و ارائه گزارش‌های دقیق از فعالیت‌ها، چالش‌ها و برنامه‌های آینده برای تمدید فعالیت آنهاست.

حضور وزیر علوم در نشست جهانی یونسکو پس از ۷ سال

دیگر فعالیت‌های کمیسیون ملی یونسکو در ایران به حضور وزیر علوم در نشست جهانی وزیران علوم کشورهای عضو یونسکو با عنوان «دیپلماسی علمی در جهان به سرعت در حال تغییر: صلح‌سازی در ذهن مردان و زنان» بازمی گردد که فروردین ماه امسال در پاریس برگزار شد و این اولین حضور مقام عالی ورزش کشور در این نشست جهانی پس از سال ۱۳۹۷ بود. مهم‌ترین دستاورد این حضور گسترش همکاری‌های مشترک و توافق میان برخی کشورها بود.

معرفی بیش از ۱۲ طرح برتر از کشورمان به سازمان جهانی یونسکو

معرفی بیش از ۱۲ طرح برتر از کشورمان به سازمان جهانی یونسکو در حوزه‌های مختلف آموزش در قالب برنامه جوایز یونسکو و دو نفر به بورس دیوار بزرگ چین از دیگر تلاش‌های این کمیسیون است که با هدف معرفی دستاوردهای برتر جمهوری اسلامی ایران در حوزه آموزش به یونسکو و بهره‌مندی از فرصت آموزشی دانشگاه‌های چین انجام گرفت و طرح ها در موعد مقرر به یونسکو ارائه شدند. دو نفر معرفی‌شده از کشورمان برای دریافت بورس دیوار بزرگ چین سال تحصیلی ۲۰۲۶-۲۰۲۵ از سوی دبیرخانه برنامه در یونسکو پذیرفته شدند.

حضور در اولین مجمع جهانی جوانان انجمن‌ها و باشگاه‌های یونسکو

انجام اقدامات لازم برای برگزاری کنفرانس و کارگاه آموزشی‌ معلمان و فناوری‌های نوظهور در آموزش با هدف ظرفیت‌سازی در حوزه توانمندسازی معلمان برای استفاده از فناوری‌های نوین آموزشی و مکاتبات اولیه با دانشگاه خوارزمی از دیگر فعالیت‌های این نهاد ملی بین‌المللی است که با رویکرد جدیدی دنبال شد.

همچنین حضور در اولین مجمع جهانی جوانان انجمن‌ها و باشگاه‌های یونسکو (آلماتی، قزاقستان) با هدف ایجاد شبکه ارتباطی با نمایندگان ۱۵۰ باشگاه یونسکو از سراسر جهان - مشارکت در تدوین نقشه راه جوانان ۲۰۲۵-۲۰۳۰ از دیگر اقدامات انجام شده در توسط کمیسیون ملی یونسکو در ایران به شمار می‌آید.

معرفی سه نفر از نمایندگان سازمان محیط‌زیست و وزارت ورزش و جوانان برای شرکت در چهاردهمین مجمع جوانان یونسکو در ازبکستان و پذیرش یک نفر از نمایندگان معرفی‌شده توسط سازمان محیط‌زیست و پذیرش یکی از نمایندگان ایران برای شرکت در مجمع حضور در مجامع بین‌المللی و کسب دانش و تجربه را باید به دیگر فعالیت‌های انجام شده این نهاد اضافه کرد.

معرفی کرسی معماری ایرانی و طراحی پایدار به یونسکو

معرفی کرسی معماری ایرانی و طراحی پایدار به یونسکو با هدف ترویج معماری ایرانی به عنوان الگویی برای طراحی پایدار حفظ و احیای میراث معماری بومی تربیت نسل نو معماران متعهد به پایداری فرهنگی و زیست محیطی از دیگر اقداماتی است که کمیسیون ملی ایران آن را دنبال می‌کند.

اقدام برای تاسیس کمیته ملی پاسداشت و ترویج تنوع بیان‌های فرهنگی با هدف ایجاد بستر گفت‌وگو، آموزش و تعامل میان فرهنگ‌های بومی و همچنین میان فرهنگ ملی با جهان ایجاد بستری برای ترویج هنر به عنوان وسیله‌ای برای گفت‌وگوی بین فرهنگی در زمره فعالیت‌های این نهاد است.

بررسی پرونده‌ متقاضیان و معرفی برگزیدگان به یونسکو برای بورس مشترک یونسکو و لهستان در رابطه با باستان‌شناسی و حفاظت و دوره آموزشی حفاظت و مدیریت میراث سازه‌های چوبی در ژاپن که با هدف توسعه توانمندی‌های تخصصی فرد در افزایش اعتبار علمی و حرفه‌ای، تجربه زیستن و یادگیری در محیطی چند فرهنگی، تربیت سرمایه انسانی متخصص در حوزه‌های راهبردی و افزایش ظرفیت علمی-فرهنگی کشور هم از دیگر تلاش‌های کمیسیون ملی یونسکو در ایران است.

قرار گرفتن آموزش محیط زیست در فهرست برنامه‌های اصلی یونسکو

قرار گرفتن آموزش محیط زیست در فهرست برنامه‌های اصلی یونسکو در ایران، یکی دیگر از فعالیت‌هایی است که این برنامه‌ها به توسعه راه‌حل‌های پایدار و همکاری‌های بین‌المللی در مواجهه با چالش‌های محیط زیستی می‌پردازد. اسناد و داده های مختلف این حوزه در یونسکو به کشورها و نهادهای آموزشی کمک می‌کند تا برنامه‌های موثری را در حوزه آموزش محیط زیست طراحی و اجرا کند و یونسکو در قالب برنامه‌های بین‌المللی ویژه خود در زمینه آموزش علوم طبیعی و علوم زمین در جهت حفظ محیط زیست تلاش می‌کند. آموزش‌ها در ارتباط با تغییر اقلیم عمدتاً در قالب برنامه آموزش برای توسعه پایدار صورت می‌گیرد و یونسکو در تلاش است تا آموزش تغییر اقلیم را به یکی از اصلی‌ترین اجزای رویارویی با مساله تغییر اقلیم تبدیل کند و کمیسیون ملی یونسکو در ایران هم در زمینه آموزش و با نگاه و لزوم تحول، آموزش محیط زیست را در فهرست برنامه‌های اصلی خود قرار داده است.

یکی از مهم‌ترین طرح‌های ابتکاری در دست اجرای یونسکو در این زمینه، طرح اتحادیه مشارکت در برنامه آموزش سبز است که یونسکو از همه کشورها درخواست دارد در این طرح ابتکاری که یک اتحاد جهانی است، شرکت کنند.

برخی از اقدامات در حال انجام

پیگیری ارزیابی دوره‌ای ۱۰ ذخیره‌گاه زیست‌کره با هدف ابقای عضویت ۱۰ ذخیره‌گاه‌ زیست‌کره کشورمان در شبکه جهانی در صورت ارزیابی مثبت یونسکو، مشاوره برای تدوین پرونده شهرهای خلاق یونسکو، اقدام برای پیوستن به پرونده میراث ناملموس مهارت‌های سنتی و هنر ساختن مضیف به همراه کشور عراق با هدف حفاظت از تنوع فرهنگی، پاسداری و انتقال به نسل‌های آینده، اقدام برای پیوستن به پرونده میراث ناملموس آیین نخل خرما: دانش، مهارت و سنت، قهوه عربی و نماد سخاوت و حنا و آیین‌های آن به همراه امارات متحده عربی با هدف حفاظت از تنوع فرهنگی، پاسداری و انتقال به نسل‌های آینده از فعالیت‌های در حال انجام کمیسیون ملی یونسکو است.