سازمان راهبردی انرژی؛ امیدی برای کاهش ناترازی

علیرضا کلاهی_ عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران: یکی از دلایل اصلی این وضعیت فقدان مدیریت واحد در حوزه برق و گاز کشور است. تا کنون بارها پیشنهاد ادغام وزارت نیرو و نفت مطرح شده، اما نگرانی از مغفول ماندن بخش آب و برق مانع تحقق آن بوده است. نتیجه آن، نبود مدیریت واحد هزینه‌های سنگین برای رساندن برق و گاز به دورترین روستاها و احداث خطوطی بوده که تلفات بالایی دارند؛ گاه این تلفات از کل مصرف همان روستا بیشتر است. اگر تصمیم‌گیری واحد وجود داشت، شاید راهکارهای اقتصادی‌تر همچون تولید برق محلی یا استفاده از بخاری‌‌های نفت ‌سوز کم‌ مصرف برای گرمایش روستاها جایگزین این سرمایه ‌گذاری‌‌های پرهزینه می‌‌شد. از سوی دیگر، تجربه کشورهای همسایه نشان می‌دهد که بهینه‌سازی انرژی تنها در شعار باقی نمانده است. در ترکیه و یونان، آبگرمکن‌های خورشیدی در هر روستا دیده می‌شود، در حالی که ایران با وجود ظرفیت‌‌های طبیعی گسترده‌ای که دارد هنوز از این فرصت بهره‌برداری نکرده است. بهینه‌‌سازی در موتورخانه‌‌های شهری، عایق‌ بندی ساختمان‌‌ها و استفاده از فناوری‌‌های نوین، همه نیازمند مدیریتی قدرتمند و دارای منابع است تا جلوی اتلاف گسترده انرژی گرفته شود.

راهکار برون ‌رفت از این باتلاق، مدیریت سمت تقاضا است. واقعی کردن قیمت‌‌ها تنها ابزار مؤثر برای اصلاح الگوی مصرف محسوب می‌شود. البته این اقدام باید همراه با حمایت مستقیم از شهروندان صورت گیرد تا فشار اقتصادی بر آنان وارد نشود. سیگنال‌‌های غلط قیمتی تاکنون موجب شده مصرف‌ کننده ایرانی نسبت به انرژی بی‌تفاوت بوده و بد مصرفی‌ها در حوزه‌‌های مختلف از خودروهای شخصی تا ساختمان‌‌های فاقد عایق‌ بندی رواج پیدا کند. بنابراین تشکیل سازمان راهبردی بهینه‌‌سازی انرژی با وجود اینکه دیرهنگام است اما می‌تواند نقطه آغاز اصلاحات باشد. این سازمان باید هماهنگ‌‌سازی سیاست‌‌های انرژی کشور در حوزه‌های فسیلی و برق را وظایف خود قرار دهد. در واقع این سیاست‌ها در نهایت منجر به کاهش مصرف و افزایش سرمایه‌‌گذاری در زیر ساخت‌های پایدار خواهد شد.