صرفه‌جویی ارزی دستاورد شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته

به گزارش گروه اجتماعی ایران آنلاین، شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه زیست فناوری(بیوتکنولوژی) مطابق با مسیر مشخص شده و اهداف میان‌مدت پیش‌بینی شده در سند راهبردی زیست فناوری جمهوری اسلامی ایران تلاش‌هایی داشته و درنهایت عملکردی موفق داشتند. 

در سند راهبردی زیست فناوری جمهوری اسلامی ایران اهداف و مسیر آینده این حوزه مشخص شده است که از آن می‌توان به اهدافی همچون صادرات ۳۰ درصد از فرآورده‌ها و خدمات زیست فناوری تولید شده در کشور اشاره کرد. دومین هدف مشخص شده در این سند، افزایش سهم تولیدات زیست فناوری از کل تولید ناخالص ملی کشور بوده است. دستیابی و به‌کارگیری فناوری زیستی برای پیشگیری و درمان ژنتیکی بیماری‌ها با استفاده از فرآورده‌ها و روش‌های زیست فناوری برای بیماری هدف سرطان، دیابت و بیماری‌های وراثتی هم از دیگر اهداف و مسیرهای مشخص شده در سند راهبردی زیست فناوری جمهوری اسلامی ایران بوده است. از دیگر اهداف میان مدت مشخص شده در این سند می‌توان به رشد ۳ برابری در استفاده از زیست فناوری برای حفظ و پاکسازی محیط زیست اشاره کرد.

فناوران حاضر در شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به اهداف مشخص شده در سند راهبردی زیست فناوری جمهوری اسلامی ایران مسیر خود را مشخص کرده و در سال گذشته فناوران با راه‌اندازی بزرگترین خط تولید انسولین کشور موفق به صرفه‌جویی ارزی بیش از ۱۰۰ میلیون یورویی شدند. فناوران این حوزه همچنین با تولید لوله‌های خون‌گیری تحت خلأ، صرفه‌جویی ارزی ۳۰ میلیون دلاری داشتند و ممانعت از خروج سالانه 10هزار میلیون دلار از کشور با تولید داروی ضدسکته مغزی هم بخشی دیگر از دستاوردهای آنها در سال گذشته بوده است. این فناوران همچنین با تولید کیت تشخیص سریع سرطان روده موفق به صرفه‌جویی ارزی ۲۰ میلیون دلاری برای کشور شدند.

تولید داروی آسم

از دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان به تولید داروی مورد نیاز مبتلایان به بیماری آسم اشاره کرد. داروی «لیراکورت» با دو دوز ۱۶۰ و ۳۲۰ حاوی یک بتا ۲ آدرنرژیک با اثر طولانی و یک کورتیکواستروئید استنشاقی است که برای درمان حمله آسمی و همچنین درمان بیماری‌های مزمن ریوی کاربرد دارد. تأمین این دسته از داروها به صورت واردات محصول نهایی حدود ۲۵ میلیون یورو ارزبری دارد که با تولید این محصول توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، از خروج این میزان ارز جلوگیری خواهد شد.

درمان زخم‌های دیابتی

با توجه به روند روبه رشد تعداد بیماران مبتلا به دیابت و دست و پنجه نرم کردن بخشی از آنها با زخم‌های دیابتی، این موضوع مورد توجه فناوران حاضر در شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گرفت و درنهایت داروی مورد نیاز برای ترمیم زخم بیماران دیابتی در داخل کشور تولید شد. داروی «برنامین» حاوی یک‌هزارم درصد فاکتور رشد اپیدرمی و یک‌درصد سیلوسولفادیازین است و برای زخم پای دیابتی درجه ۱ و ۲ کاربرد دارد. همچنین درمان زخم‌های مزمن و مقاوم به درمان همچون ونوس اولسر، انواع سوختگی درجه یک تا سه، زخم‌های ناشی از جراحی، پیشگیری و درمان زخم‌های ناشی از رادیوتراپی و درمان با داروهای ضدسرطان از دیگر کاربردهای این دارو است.

کیت تشخیص سریع سرطان روده

از دیگر دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته می‌توان به تولید کیت تشخیص سریع سرطان روده اشاره کرد. ایران بعد از آلمان دومین کشور تولیدکننده این نوع کیت است که پزشکان را قادر می‌سازد با گرفتن یک نمونه از مدفوع، تشخیص دهند که بیمار مبتلا به سرطان روده است یا خیر. دقت بالا نسبت به نمونه‌های خارجی، هزینه پایین‌تر و صرفه‌جویی ارزی ۲۰ میلیون دلاری از دستاوردهای این محصول محسوب می‌شود.

تولید داروی شیمی درمانی

تولید داروی ضدسرطان سیکلوفسفاماید تزریقی از دیگر محصولات رونمایی شده در سال گذشته است. این دارو جزو اقلام تحریمی است که با همت دانش‌بنیان‌ها با فناوری هم‌تراز امریکا در کشور به تولید رسید. این دارو یکی از موفق‌ترین و پرمصرف‌ترین داروهای شیمی‌درمانی در درمان سرطان‌هاست. سیکلوفسفاماید در ترکیب با سایر داروهای شیمی‌درمانی برای درمان سرطان‌های مختلفی از جمله سرطان پستان، تومورهای لنفوئیدی و بدخیمی‌های کودکان استفاده می‌شود. تسهیل دسترسی پایدار بیماران مبتلا به این دارو، تأمین ۴۰۰ هزار دوز نیاز داخلی و جلوگیری از خروج حدود ۵ میلیون دلار ارز از دستاوردهای تولید این دارو در کشور به شمار می‌رود.

سی‌تی‌اسکن ۱۶ اسلایدی

طرح تولید سی‌تی‌اسکن ۱۶ اسلایدی از دیگر محصولات رونمایی شده در سال گذشته است که باعث جلوگیری از خروج ارز تا ۲۲۰ هزار یورو به ازای هر دستگاه شد.

تأمین آب مورد نیاز کشور

دانش‌بنیان‌ها همچنین در سال گذشته سامانه نانو اُزون خود را رونمایی کردند. این سامانه قادر به حذف بو از جلبک و تأمین آب شرب مردم است. افزایش راندمان حذف جلبک و ترکیبات، بهبود تصفیه آب، حذف فرایندهای تزریق کلر و زغال اکتیو در ورودی تصفیه‌خانه‌ها و کاهش قابل توجه هزینه بهره‌برداری و کاهش مصرف گاز اُزون تا ۶۰ درصد از ویژگی‌های این سامانه به شمار می‌رود. کاربرد این سامانه به ازای هر کیلوگرم در ساعت حداقل ۳ میلیارد تومان صرفه‌جویی ارزی دارد.

تولید داروی ضدسکته مغزی

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته موفق شد تنها داروی مورد تأیید FDA به‌نام «آلتپلاز» را که برای درمان سکته‌های مغزی کاربرد دارد، در کشور به تولید برساند. داروی «آلتپلاز» یکی از داروهای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد است که تاکنون تولید این دارو در انحصار یکی از شرکت‌های امریکایی بوده، ولی محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان موفق به تولید این دارو شدند. 

این داروی ایرانی به صورت پودر لیوفیلیزه ۵۰ میلی‌گرم تولید شده که در کنار آن یک ویال آب استریل برای تزریق قرار دارد. این دارو تنها داروی مورد تأیید FDA برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد است. داروی آلتپلاز یک فعال‌کننده پلاسمینوژن از نوع بافت انسانی نوترکیب است که پلاسمینوژن را مستقیماً در پلاسمین فعال می‌کند و منجر به انحلال لخته فیبرین می‌شود. این دارو برای درمان ترومبولیتیک در سکته حاد میوکارد(AMI) برای کاهش مرگ و میر و کاهش بروز نارسایی قلبی، درمان ترومبولیتیک در آمبولی حاد شدید ریه(PE) و درمان ترومبولیتیک در سکته مغزی ایسکمیک حاد تجویز می‌شود. جلوگیری از خروج سالانه ۱۰ هزار میلیون دلار ارز از کشور، ارزآوری قابل توجه از طریق صادرات به کشورهای همسایه و بازارهای اروپا از مزایای تولید این دارو به شمار می‌رود.

داروی درمان سرطان پروستات

داروی تزریقی تکنسیوم-PSMA با نام تجاری پارس تکتو PSMA تولید یکی از شرکت‌های فناور هم یکی دیگر از دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته بوده است. این دارو برای تشخیص سرطان پروستات تجویز می‌شود و می‌توان آن را به ۱۲ کشور صادر کرد.

داروی کاهش عوارض یک بیماری ارثی نادر در سال گذشته کپسول خوراکی سیستئامین با نام تجاری سیستامود هم توسط یکی از شرکت‌های داروساز برای کاهش عوارض بیماری نادر ارثی نفروتیک سیستینوزیس به تولید رسید. ایران دومین تولیدکننده این دارو در دنیا بوده و تولید آن در کشور سالانه 3میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی خواهد داشت. سیستینوزیس بیماری متابولیکی است که با تجمع غیرطبیعی سیستین در اعضـای مختلـف بدن نظیر کلیه، چشم، عضله، لوز المعده و مغز مشخص می‌شود. تجمع سیستین در سلول‌های بدن موجب اختلال کارکرد اعضای مختلف بدن می‌شود. این بیماری یک اختلال ژنتیکی و شایع‌ترین علت ایجاد سندروم فانکونی در اطفال است.

تولید داروی سرطان ریه

داروی تزریقی اتوپوزاید با نام تجاری اتوپودال از دیگر داروهای رونمایی شده در سال گذشته است که برای مقابله با سرطان ریه و انواع دیگر سرطان‌ها تولید شده است. با تولید داخلی این دارو از خروج ۹۲۰ هزار دلار ارز از کشور جلوگیری می‌شود.

داروی کاهش رد پیوند

در سال گذشته کپسول خوراکی تاکرولیموس توسط یک شرکت دانش‌بنیان برای پیشگیری از رد پیوند در بیماران پیوند عضوی تولید شد. تولید این دارو سالانه حدود ۷۰ هزار دلار صرفه‌جویی ارزی خواهد داشت.

داروی درمان فشار خون

قرص خوراکی ایربزارتان برای درمان فشارخون، جلوگیری از پیشرفت نروپاتی دیابتی و درمان نارسایی احتقانی قلب به عنوان نسل جدید داروی فشار خون است که توسط فناوران یک شرکت دانش‌بنیان با یک چهارم قیمت نمونه وارداتی، در کشور به تولید رسید.

داروی درمان سرطان خون

داروی یبروتینیب(ibrutinib) که یک داروی خوراکی هدفمند است و عمدتاً برای درمان انواع خاصی از سرطان‌های خون استفاده می‌شود هم در داخل به مرحله تولید رسید. با تولید این دارو به همت یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان، حالا ایران در جمع سه کشور دارنده دانش فنی تولید این دارو قرار گرفته است. علاوه بر آن با دستیابی به تولید ماده اولیه این دارو، نام ایران در میان کشورهای هند و چین برای تولید این ماده قرار گرفته است. صرفه‌جویی ارزی حدود ۱۰ میلیون دلار از دستاوردهای این دارو است.

لوله‌های خون‌گیری تحت خلأ

برای تأمین لوله‌های خون‌گیری تحت خلأ، ایران پیش از این نیازمند واردات بود ولی یکی از شرکت‌ها در شهرستان خدابنده‌لو استان زنجان با سرمایه‌گذاری ۳.۵ میلیون دلاری ارزی و ۶۰۰ میلیارد ریالی برای راه‌اندازی کارخانه، جریان دستیابی به این محصول را در کشور برعکس کرد. این کارخانه ظرفیت تولید 8 میلیون عدد لوله در ماه و ۱۰۰ میلیون عدد لوله در سال را دارد. با راه‌اندازی این کارخانه شاهد صرفه‌جویی ارزی ۳۰ میلیون دلاری در کشور خواهیم بود.

راه‌اندازی بزرگترین خط تولید انسولین در کشور در سال گذشته به همت فناوران کشور بزرگترین خط تولید انسولین کشور در ابعاد اقتصادی به بهره‌برداری رسید. رسیدن به خودکفایی و ایجاد امنیت دارویی در شرایط تحریم از دستاوردهای این طرح ملی است. صرفه‌جویی ارزی بیش از ۱۰۰ میلیون یورویی برای کشور از دیگر دستاوردهای این طرح به شمار می‌رود.