معرفی کتاب| ناتو و کشورهای خلیج فارس

کتاب «ناتو و کشورهای خلیج فارس» که به تازگی توسط انتشارات ایران منتشر شده پژوهش و مطالعه‌ای است که اشرف محمد کِشک؛ استاد دانشکدۀ دفاعی ناتو در رم، با تسلط به موضوع و علاقه‌اش به بررسی دقیق آن پرداخته است. این استاد دانشگاه با مطرح کردن سؤال اصلی که «آیا امنیت منطقه‌ای، رکن اساسی دست‌یابی به امنیت جهانی است؟ یا برعکس؟» با بررسی اوضاع هر کشور «فرصت و تهدید» به دنبال جوابی دقیق بوده است. از همین رو در چهار فصل تعاریف مبانی، مطرح کردن سؤالات، پاسخ به آنها، بررسی کشورهای تاثیرگذار و تاثیرپذیر، به درستی آنها را تحلیل کرده است.

ماجرای کتاب از آنجا آغاز می‌شود که 16 دسامبر 2019، کویت جشنی را به مناسبت پانزدهمین سالگرد آغاز ابتکار همکاری استانبول که توسط سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) شکل گرفته، ترتیب داد. نمایندگان ناتو و هم‌تایان آن‌ها از کشورهای خلیج‌فارس در آن رویداد شرکت کردند. این کتاب که مشتمل بر چهارفصل است، مشارکت راه‌بردی بین ناتو و چهار کشور عربی خلیج‌فارسِ ملحق شده به ابتکار همکاری استانبول که توسط ناتو در سال 2004 برای همکاری با این کشورها ترتیب داده شد را تحلیل می‌کند. ابتکار همکاری استانبول بخشی از راه‌برد ناتو پس از پایان دوران جنگ سرد برای مشارکت در مناطق مختلف جهان ازجمله منطقه خلیج‌فارس و خاورمیانه بود. فصل‌های کتاب ازلحاظ پرداختن به پیدایش ناتو و توسعه نقش‌های آن به‌طور منطقی پیش می‌رود و کتاب به ابتکار و چگونگی توسعه همکاری استانبول از نظر مبانی، چارچوب عملیاتی و دیدگاه‌های ناتو و کشورهای عربی خلیج‌فارس می‌پردازد. این کتاب بسیاری از زمینه‌های همکاری امنیتی و نظامی بین دو طرف که حاصل ابتکار همکاری استانبول است را مورد تحلیل قرار می‌دهد. با توجه به پیوند نزدیک بین امنیت خلیج‌فارس و امنیت منطقه، کتاب حاضر نقش ناتو در مورد تهدیدات امنیت منطقه، یعنی تهدیدات علیه امنیت دریایی، تهدیدات ایران، تروریسم و امنیت انرژی را تحلیل می‌نماید.

همچنین، نقش ناتو در پشتیبانی از قابلیت‌های نیروهای امنیتی عراق را مورد بررسی قرار می‌دهد و مهم‌ترین موانع همکاری بین ناتو و کشورهای عربی خلیج‌فارس را بحث و بررسی می‌کند.

به‌عنوان مثال در فصل آغازین کتاب یعنی «ناتو: خاستگاه، انطباق قانونی و نقش‌ها» چگونگی تأسیس ناتو و توسعه نقش آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این فصل حاضر به چهار بخش تقسیم شده است؛ بخش اول، تعریف ناتو، تأسیس و انطباق قانونی آن به‌عنوان یک سازمان امنیتی منطقه‌ای که توسط فصل هشتم منشور ملل متحد مجاز شمرده شده را تحلیل می‌کند. علاوه بر این، در فصل اول این کتاب، تحلیلی جامع از مهم‌ترین مفاد معاهده تأسیس ناتو، با تمرکز ویژه بر ماده 5 آن که مأموریت ناتو به‌عنوان یک سازمان دفاعی را مشخص می‌کند، ارائه می‌شود.

 این کتاب منبعی قابل توجه برای دانشجویان علوم سیاسی و همۀ علاقه‌مندانی است که دور از پروپاگاندای رسانه‌ها به دنبال جواب صحیح و دقیق در مورد شرایط غرب آسیا هستند.