حمایت از تولید با مدیریت ناترازی انرژی
کشور عزیز ایران در مسیر توسعه صنعتی، مسیر پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است و در طول سال‌های اخیر با رویکرد و شعار حمایت از تولید، نگاه به این بخش به عنوان پیشران رشد اقتصادی تقویت شده است. هم‌اکنون صنایع کشور در حوزه‌های مختلف از قبیل پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی، خودرو، لوازم خانگی و... بازار بزرگی را در اختیار داشته و نقش مهمی در توسعه پایدار کشور برعهده دارند.
به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین، کشور عزیز ایران در مسیر توسعه صنعتی، مسیر پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است و در طول سال‌های اخیر با رویکرد و شعار حمایت از تولید، نگاه به این بخش به عنوان پیشران رشد اقتصادی تقویت شده است. هم‌اکنون صنایع کشور در حوزه‌های مختلف از قبیل پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی، خودرو، لوازم خانگی و... بازار بزرگی را در اختیار داشته و نقش مهمی در توسعه پایدار کشور برعهده دارند.
صنعت، پیشران رشد اقتصادی
یکی از اهداف ظالمانه تحریم اقتصادی، کند کردن رشد پایدار اقتصادی، آهنگ توسعه صنعتی کشور و زمین‌گیر کردن صنایع استراتژیک کشور است که اهمیت جهش سهم بخش صنعت در رشد اقتصادی و حمایت از تولید با رویکرد “تأمین داخل و تسهیل صادرات” را دوچندان می‌کند. این وضعیت، نیازمند حمایت از سرمایه گذاری مولد، تسهیل فضای کسب‌وکار و رفع موانع تولید و صادرات همانند به‌روزرسانی قوانین، تأمین انرژی، مواد اولیه و سرمایه در گردش صنایع است.
با همه این تفاسیر و با وجود فشار تحریم‌های خارجی، صنعت ایران از دانش بومی برای رشد و بقاء خود بهره‌مند شده و چراغ تولید در اقصی نقاط کشور روشن است. در این میان، معدن و صنایع معدنی وضعیت رو به رشدی را در کشور تجربه می‌کند و بر اساس آمارهای ارائه‌شده، ارز حاصل از صادرات تولید در حوزه معدن و صنایع معدنی کشور قابل‌توجه است. در این میان، صادرات زنجیره فولاد بالاترین سهم را در این بخش به خود اختصاص داده و پس از آن زنجیره‌های مس، آلومینیوم، روی، زغال‌سنگ، کک و سیمان بازار صادراتی خوبی را به دست آورده‌اند. صنایع معدنی به عنوان یکی از بخش های مولد اقتصادی کشور، علاوه بر تأمین بازار داخلی، در بازارهای صادراتی منطقه‌ای و جهانی نیز حضور مؤثری داشته اند.
بخش معدن و صنایع معدنی و ذخایر معدنی و فلزی ایران یکی از مزیت‌های اقتصادی کشور در مقیاس جهانی است. این بخش در راستای متنوع سازی اقتصاد به دنبال تبدیل سرمایه معدنی به سرمایه ملی پایدار و همچنین پیشران جذب سرمایه گذاری در کشور است. تنوع مواد معدنی در جهان 112 است و در این میان، ایران از 81 نوع ماده معدنی برخوردار است. ایران در حوزه ذخیره معدنی «روی» در جایگاه ششم جهان قرار دارد و رتبه اول تولید شمش روی را در خاورمیانه کسب کرده است. کشور در حوزه معادن «سنگ آهن» نیز با سه میلیارد تن ذخایر سنگ آهن خام در رتبه نهم جهان قرار دارد. در حوزه «مس« نیز با 20 میلیارد تن ذخیره، رتبه پنجم جهان و رتبه اول در خاورمیانه در تولید کاتد مس را داراست.
کشور در حوزه صنعت فولاد نیز موفق شده است از یک کشور واردکننده فولاد به پانزدهمین صادرکننده فولاد دنیا تغییر ریل دهد. همچنین ایران از منظر رتبه تولید جهانی نیز بر اساس داده‌های انجمن جهانی فولاد در میان ۷۱ کشور دنیا که ۹۸ درصد تولید جهانی فولاد را در اختیار دارند، رتبه ۱۰ را به خود اختصاص داده است. کشور در این صنعت با صنایع کشورهایی از قبیل برزیل، ترکیه و آلمان رقابت تنگاتنگ دارد؛ شایان ذکر است که صنعتگران ایرانی به‌عنوان جهادگران عرصه تولید در حالی این دستاورد را برای کشور رقم زده‌اند که تولید را در شرایط ناترازی انرژی پیش برده‌اند، ناترازی‌ای که ناشی از رشد نامتوازن مصرف و تولید انرژی، عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جدید، کاهش راندمان نیروگاه‌ها و بهره‌وری پایین مصرف انرژی است.
اگرچه صنایع در سال ۱۴۰۳ با محدودیت انرژی (برق و گاز) روبه‌رو بودند و عدم‌النفع این محدودیت‌ها برای صنایع در سال جاری به ۳۰۳ همت رسید و در سال گذشته نیز قطعی برق و گاز منجر به کاهش ظرفیت تولید فولاد تا ۴۰ درصد، کاهش تولید سیمان، تعطیلی برخی واحدهای پتروشیمی و افزایش هزینه‌های سربار در صنایع کوچک و متوسط شد. از آنجا که مسئله انرژی صنایع از اولویت بالایی برخوردار است، این موضوع به ابتکار وزیر صنعت، معدن و تجارت در بالاترین سطح در هیأت دولت مطرح و پیگیری شد و در نهایت موفق شد، بسته حمایت از صنایع در برابر ناترازی انرژی را تعریف کرده و به تصویب دولت برساند.
تصویب این بسته حمایتی، در راستای حمایت از تولید و صاحبان صنایع در سال جاری قلمداد می‌شود و با هدف کاهش آثار ناشی از قطع برق و گاز واحدهای تولیدی، سعی دارد بخشی از زیان ناشی از ناترازی انرژی صنایع را جبران کند. امهال تسهیلات سررسید شده بانکی دریافتی واحدهای تولیدی ، تقسیط مالیات واحدهای تولیدی آسیب‌دیده، بهره‌مندی واحدهای تولیدی بدهکار به سازمان تأمین اجتماعی ناشی از کمبود برق و گاز از اوراق سپرده خاص، بخشی از برنامه‌های این بسته حمایتی است و در آن تأکید شده که با هماهنگی وزارتخانه‌های اقتصادی برنامه‌ریزی لازم در تأمین برق و گاز صنایع بزرگ در سال جدید صورت پذیرد.
در این راستا و به‌منظور رفع ناترازی انرژی، ایجاد ۳۰ شهرک تخصصی انرژی خورشیدی برای حل چالش انرژی در دستور کار قرار گرفته است. در واقع هدف بلندمدت این بسته حمایتی کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، تسریع در احداث نیروگاه‌های جدید و جبران عدم توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک است که امید می‌رود در بازه زمانی مناسب عملیاتی و اجرایی شود.
حمایت از تولید دانش‌بنیان
شایان ذکر است، در راستای حمایت از تولید، اقدامات قابل توجهی در شش ماه دوم سال ۱۴۰۳ برای بهبود فضای کسب‌وکار صورت گرفته است؛ فعال‌سازی ۹۲۵ واحد غیرفعال در سراسر کشور، تأمین مالی طرح‌های پیشران تا سقف ۲۰۰ همت علاوه بر تسهیلات بخش صنعت و معدن، احیای ستاد فولاد، احیاء و فعال‌سازی بیش از ۳۸۰ معدن راکد و غیرفعال، احیاء دفتر نظارت بر معادن و ارتقاء ایمنی معادن با تأکید بر معادن زغال‌سنگ، حمایت از طرح‌های پیشران و هوشمندسازی واحد صنعتی در این راستا است.
در مجموع، جهش تولید و آینده صنعت در گروی سیاست‌گذاری درست، تأمین زیرساخت از جمله انرژی و نوآوری و رقابت‌پذیری است. تولیدکنندگان و صاحبان صنایع، به‌خصوص سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، جهت افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای داخلی و جهانی، نیازمند استفاده هرچه بیشتر از دانش و فناوری روز هستند. توجه به نوآوری باز، تولید کیفی به‌جای تولید کمی، تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر، تولید دانش‌بنیان و “توسعه صنایع دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین” از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، حل مسئله ناترازی انرژی نیازمند یک رویکرد ساختاری و پایدار است، نه صرفاً راهکارهای کوتاه‌مدت. سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش بهره‌وری در مصرف انرژی می‌تواند به حل مسئله ناترازی انرژی کمک کند.
سید عباس حسینی
عضو هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)
انتهای پیام/