واکنش های بین الملل به مذاکرات ایران و آمریکا؛
استقبال اتحادیه اروپا، قطر و روسیه/ رسانه ها چه گفتند؟
مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است از روز شنبه در مسقط پایتخت عمان برگزار شود با واکنش های داخلی و خارجی زیادی همراه بوده است. بسیاری از کشور ها از این مذاکرات استقبال کردند. هر چند آمریکا به دنبال مذاکره مستقیم با مقامات ایرانی است اما ایران اعلام کرده است که مذاکرات به صورت غیر مستقیم خواهد بود.
ایران آنلاین: وزارت خارجه قطر در مورد مذاکرات ایران و آمریکا در عمان اعلام کرد: مذاکرات به توافقی پایدار منجر شود که امنیت، ثبات و صلح در منطقه را تقویت کرده و افق‌های جدیدی برای همکاری و گفت‌وگوی منطقه‌ای بگشاید
وزارت خارجه قطر با اشاره به مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه در عمان برگزار شود، ابراز امیدواری کرد که «این مذاکرات به توافقی پایدار منجر شود که امنیت، ثبات و صلح در منطقه را تقویت کرده و افق‌های جدیدی برای همکاری و گفت‌وگوی منطقه‌ای بگشاید».
ایلنا به نقل از الجزیره نوشت، وزارت خارجه قطر با اشاره به مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه در عمان برگزار شود، ابراز امیدواری کرد که «این مذاکرات به توافقی پایدار منجر شود که امنیت، ثبات و صلح در منطقه را تقویت کرده و افق‌های جدیدی برای همکاری و گفت‌وگوی منطقه‌ای بگشاید».
این وزارتخانه همچنین «از تلاش‌های دیپلماتیک عمان که با هدف نزدیک کردن دیدگاه‌های دو طرف صورت گرفته» قدردانی کرد.
واکنش اتحادیه اروپا به مذاکرات ایران و آمریکا
یک سخنگوی اتحادیه اروپا در واکنش به مذاکره آتی تهران-واشنگتن گفت: «ما اعلام گفت‌وگوها میان ایران و ایالات متحده را مورد توجه قرار داده‌ایم. هر تحولی که فرصت‌های یک نتیجه دیپلماتیک را افزایش دهد، حرکت در مسیر درست است و ما از آن استقبال می‌کنیم».
سخنگوی اتحادیه اروپا به مذاکره آتی غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان واکنش نشان داد.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا هم در گفت و گو با ایسنا، از مذاکره میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا که قرار است روز شنبه در عمان و به صورت غیرمستقیم برگزار شود، استقبال کرد.
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه و در سفر به الجزایر، با اشاره به تحولات اخیر و آمادگی ایران برای مذاکره غیرمستقیم با آمریکا، تاکید کرد که مذاکرات آتی در مسقط فرصت جدیدی به دیپلماسی و آزمونی برای سنجش جدیت آمریکاست که سابقه طولانی بدعهدی و یکجانبه‌گرایی در کارنامه خود دارد.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا درباره موضع بروکسل نسبت به مذاکره آتی تهران-واشنگتن در مسقط گفت: «ما اعلام گفت‌وگوها میان ایران و ایالات متحده را مورد توجه قرار داده‌ایم. هر تحولی که فرصت‌های یک نتیجه دیپلماتیک را افزایش دهد، حرکت در مسیر درست است و ما از آن استقبال می‌کنیم».
این دیپلمات اروپایی در ادامه گفت: «ما بر تعهد خود برای نیل به یک راه‌حل دیپلماتیک که تنها راه پایدار برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران است، تاکید می‌کنیم. این موضوع اخیرا توسط نماینده عالی اتحادیه اروپا در جلسه شورای امنیت سازمان ملل نیز مورد تاکید قرار گرفت».
او گفت: «ما همچنین بر اهمیت یک رویکرد چندجانبه تاکید می‌کنیم».
این سخنگوی اتحادیه اروپا در پایان خبر داد: «ما کانال‌های ارتباطی مستقیم با ایران را حفظ می‌کنیم».
این اظهارنظر در حالی است که «مجید تخت‌روانچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه و در سفر به وین، برای نخستین بار با مسئولان جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و رایزنی کرد.
در دیدار تخت‌روانچی و «اولاف اسکوگ» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره طیفی از موضوعات مورد مورد اهتمام مشترک از جمله بحث‌های مرتبط با آخرین وضعیت موضوع هسته‌ای، رفع تحریم‌ها و چشم‌انداز مذاکرات گفت‌وگو و تبادل‌نظر شد. همچنین، مقرر شد گفت‌وگوها بین طرفین در سطوح مختلف تداوم داشته باشد.
روز سه‌شنبه همچنین نشست هیات‌های کارشناسی ایران، روسیه و چین در مسکو برگزار شد و طبق روایت «کاظم غریب‌آبادی» معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران، طرف‌ها ضمن به اشتراک گذاشتن دیدگاه و پیشنهادات خود درخصوص مسیر پیش‌رو و تحولات مرتبط با موضوع هسته‌ای، رفع تحریم و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، بر تعهد خود به استمرار هماهنگی‌های نزدیک سه‌جانبه تأکید کردند.
کرملین: همیشه گفت‌وگو بهتر از اقدامات تقابلی است
دبیر مطبوعاتی رئیس‌جمهور روسیه یادآور شد که مقامات ایران طبیعتاً در واکنش به اظهارات تند دونالد ترامپ درباره امکان اقدام نظامی آمریکا علیه تهران تدابیر دفاعی لازم را اتخاذ کرده‌اند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد که مقامات جمهوری اسلامی ایران در واکنش به لحن تند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده درباره امکان آغاز اقدام نظامی علیه تهران، دست به اتخاذ تدابیر دفاعی لازم، از جمله افزایش سطح آمادگی نیروهای مسلح این کشور زده‌اند.
وی امروز، چهارشنبه، در یک نشست خبری گفت: «طبیعتاً مقامات ایرانی در واکنش به اظهارات تند طرف آمریکایی اقدامات دفاعی لازم و ابتدایی را اتخاذ می‌کنند. هرچند این وضعیت منجر به افزایش تنش می‌شود.»
پسکوف در ادامه تأکید کرد که در چنین شرایطی باید بر اخباری متمرکز شد که از امکان برقراری تماس‌ها حکایت دارد. وی افزود: «همیشه گفت‌وگو بهتر از اقدامات تقابلی است که در نهایت منجر به تشدید اوضاع و امکان بروز درگیری می‌شوند.»
در این رابطه، کریس رایت، وزیر انرژی ایالات متحده شب گذشته در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی CBC اعلام کرده بود که اگر ایران با توافق هسته‌ای موافقت نکند، واشنگتن تحریم‌های سختی علیه این کشور اعمال خواهد کرد. وی یادآور شد که ایالات متحده اجازه نخواهد داد جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای دست یابد.
سخنگوی کرملین روز گذشته نیز گفته بود که مسکو از انجام مذاکرات مستقیم میان ایالات متحده و ایران در خصوص برنامه هسته‌ای تهران حمایت
رسانه‌های اروپایی درباره مذاکرات ایران و آمریکا چه می‌گویند؟
رسانه‌های اروپایی در آستانه مذاکرات حساس ایران و آمریکا در عمان، ضمن استقبال محتاطانه از فعال‌شدن مجدد تلاش‌های دیپلماتیک، هشدار دادند که دستیابی به توافقی پایدار مستلزم بازسازی اعتماد آسیب‌دیده و فاصله‌گرفتن غرب از سیاست‌های شکست‌خورده گذشته است.
روزنامه فایننشال‌تایمز در تحلیلی نوشت: «گرچه از سرگیری تماس میان واشنگتن و تهران می‌تواند گامی مثبت باشد، اما نباید فراموش کرد که دو طرف با مجموعه‌ای از بدگمانی‌ها و شکست‌های گذشته وارد مذاکرات می‌شوند.»
این نشریه به مواضع دونالد ترامپ و تغییر در ادبیات رسمی کاخ سفید اشاره کرد و نوشت: «هرچند رئیس‌جمهور آمریکا از مذاکره مستقیم سخن گفته، اما طرف ایرانی هنوز نسبت به صداقت چنین موضعی مطمئن نیست. این تفاوت لزوماً مانعی برای مذاکره نیست، اما فضای کلی گفت‌وگو را محتاطانه‌تر خواهد کرد.»
گاردین هم در گزارشی با تیتر «ایران می‌گوید مذاکرات غیرمستقیم خواهد بود، برخلاف اظهارات ترامپ» بر تفاوت در ادبیات دو طرف تمرکز دارد، اما در ادامه به شکل هوشمندانه‌تری تأکید می‌کند که «ماهیت تماس، مهم‌تر از قالب آن است.»
این روزنامه نوشته است: «بازیابی اعتماد میان دو کشور پس از سیاست فشار حداکثری ترامپ، نه‌تنها دشوار بلکه مستلزم همراهی عملی در کاهش تحریم‌ها و احترام به توافق‌های پیشین است. هرگونه بازگشت به توافقی جدید بدون رفع سوءتفاهم‌ها و رویکرد یک‌جانبه، محکوم به شکست خواهد بود.»
در همین حال ایندیپندنت در تحلیلی مفصل، تأکید می‌کند که مذاکرات تنها زمانی به نتیجه می‌رسند که غرب، به‌ویژه اروپا، نقش ایران را در معادلات منطقه‌ای به‌رسمیت بشناسد.
این رسانه می‌نویسد: «از مذاکرات هسته‌ای نمی‌توان بدون درک دغدغه‌های امنیتی ایران انتظار نتیجه داشت. برای اروپا که از عواقب هرگونه درگیری در خاورمیانه آسیب‌پذیر است، حمایت از مسیر دیپلماسی تنها راه‌حل واقع‌گرایانه است.»
نشریه پولیتیکو اروپا نیز با نگاهی تندتر، هشدار داده که در صورت شکست مذاکرات آتی، گزینه‌های دیپلماتیک برای همیشه از بین خواهند رفت. در تحلیلی با عنوان «اگر این توافق ممکن نباشد، بازگردید»،
این نشریه می‌نویسد: «اروپا باید درک کند که نه ایران را می‌توان منزوی کرد و نه ساختار امنیت منطقه بدون مشارکت آن پایدار خواهد ماند. تداوم تعلل اروپایی‌ها در مواجهه با سیاست‌های یک‌جانبه آمریکا، تنها به کاهش نفوذ بروکسل در خاورمیانه منجر می‌شود.»
تاکید بر رویکرد چندجانبه‌گرایی
رسانه آلمانی دویچه‌وله با تأکید بر نقش مثبت عمان در تسهیل گفت‌وگو میان تهران و واشنگتن، نوشت: «اروپا باید از فرصت میانجی‌گری عمان برای بازگرداندن موضوع هسته‌ای ایران به مسیر دیپلماسی بهره ببرد. هرچند مسیر دشوار است، اما باز بودن کانال گفت‌وگو به خودی خود یک دستاورد است.»
هم‌زمان با تحلیل رسانه‌ها، موضع رسمی اتحادیه اروپا نیز بر تأکید بر راه‌حل دیپلماتیک استوار است. یک سخنگوی اتحادیه اروپا در پاسخ به خبرنگار ایرنا در لندن اظهار داشت: «هرگونه تحول که احتمال دستیابی به راه‌حلی دیپلماتیک را افزایش دهد، در مسیر درست قرار دارد و ما از آن استقبال می‌کنیم.»
وی افزود: «ما بر تعهد خود به یک راه‌حل دیپلماتیک که تنها گزینه پایدار برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران است، تأکید می‌کنیم و همچنین اهمیت رویکرد چندجانبه را یادآور می‌شویم. کانال‌های ارتباطی مستقیم با ایران همچنان باز هستند.»
در مجموع، تحلیل کلی رسانه‌ها و مواضع اروپایی‌ها نشان می‌دهد که بازگشت به دیپلماسی میان ایران و آمریکا نه از سر خوش‌بینی، بلکه به‌عنوان گزینه‌ای ضروری در برابر بن‌بست‌های پرهزینه دنبال می‌شود.
اگرچه خاطره شکست‌های گذشته، به‌ویژه خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و بی‌عملی اروپا در اجرای تعهدات، هنوز زنده است، اما درک مخاطرات تداوم تنش، اروپا را به حمایت از مسیر دیپلماسی سوق داده است.
چالش‌های ترامپ در راه دستیابی به توافق جدید با ایران از دید نیویورک‌تایمز
روزنامه نیویورک‌تایمز امروز در یادداشتی با اشاره به انتقاد دونالد ترامپ از برجام، چالش‌های پیش روی وی در مسیر دستیابی به توافقی بهتر و سخت‌گیرانه‌تر را برشمرد.
در مطلب نیویورک‌تایمز آمده است: در سال ۲۰۱۶ که دونالد ترامپ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بود و برای ارائه جزئیات بیشتر در مورد چگونگی رسیدگی به برخی از پیچیده‌ترین مسائل امنیتی جهان تحت فشار قرار داشت، فرمولی ساده برای بی‌اعتبار کردن برنامه هسته‌ای ایران ارائه کرد. به گفته وی، تیم مذاکره‌کننده باراک اوباما باید از پای میز بلند می‌شد و مذاکرات را ترک می‌کرد.
نویسندگان این روزنامه آمریکایی با ادعای آنکه "اکنون ایرانی‌ها نسبت به زمان توافق برجام به تولید سلاح هسته‌ای بسیار نزدیک‌تر شده‌اند"، انگشت اتهام را به سوی رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا نشانه رفت و نوشت: این موضوع تا حدی به دلیل ناکار کردن توافق به دست ترامپ در سال ۲۰۱۸ است. وی هم اکنون این فرصت را در اختیار دارد که نشان دهد برجام چگونه باید تنظیم می‌شد.
در ادامه این یادداشت آمده است: شکاف دو طرف بسیار زیاد به نظر می‌رسد. ایرانی‌ها به دنبال نسخه به‌روز شده توافق دوران اوباما هستند و آمریکایی‌ها می‌خواهند زیرساخت گسترده غنی‌سازی سوخت هسته‌ای، برنامه موشکی و حمایت دیرینه تهران از گروههایی همچون حماس و حزب‌الله را از بین ببرند.
آنچه که مغفول مانده، زمان است.
جین شاهین (Jeanne Shaheen) سناتور دموکرات ایالت نیوهمپشایر و عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا، تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای را "اشتباهی جدی" خواند و گفت: ضرورت دارد که به‌سرعت به توافق دست یابیم. برنامه هسته‌ای ایران هر روز در حال پیشرفت است و با توجه به اینکه امکان بازگرداندن فوری تحریم‌ها به‌زودی از بین می‌رود، ما در خطر از دست دادن یکی از حیاتی‌ترین اهرم‌های فشار خود هستیم.
فرصت اعمال مجدد و سریع تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) پایان می‌یابد.
اکنون ترامپ زیر فشار است تا به توافقی به‌مراتب سفت و سخت‌تر از برجام دست یابد. دولت او در حال حاضر اهرم فشار احتمال انجام حملات نظامی را در صورت عدم موفقیت مذاکرات در اختیار دارد. با این حال مشخص نیست که آیا آمریکا، اسرائیل یا نیرویی مرکب از این ۲ کشور چنین حملاتی را انجام دهند.
استیو ویتکاف، دوست رئیس‌جمهور و فعال املاک و مستغلات نیویورک، تیم آمریکایی را در مذاکرات روز شنبه هدایت می‌کند. ویتکاف که مذاکرات مربوط به غزه و اوکراین را نیز مدیریت می‌کند، هیچ پیشینه مشخصی در زمینه فناوری پیچیده غنی‌سازی سوخت هسته‌ای، یا مراحل متعدد ساخت بمب هسته‌ای ندارد.
چالش دیگر، دامنه مذاکرات است. توافق دوران اوباما فقط با برنامه هسته‌ای سروکار داشت و به برنامه موشکی ایران نپرداخت.
مایکل والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، گفته که یک توافق جدید با دولت ترامپ باید به همه موضوع‌ها رسیدگی کند و تأسیسات هسته‌ای عظیم ایران باید به طور کامل برچیده شوند - نه اینکه مانند توافق سال ۲۰۱۵ خود باقی بمانند.
انتهای پیام/