هیدروپلیتیک یا سیاست مرتبط با کنترل و بهره‌برداری از منابع آبی، به ویژه در رودخانه‌های فرامرزی مانند فرات و دجله، از دهه ۱۹۸۰ میلادی به طور فزاینده‌ای به عنوان ابزاری راهبردی در سیاست خارجی ترکیه ظاهر شد.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در نطق خود در اجلاس جهانی «پاگواش» نسبت به آشفتگی بی‌سابقه ناشی از سیاست‌های آمریکا و برخی کارگزاران منطقه‌ای آن از جمله رژیم صهیونیستی و آثار مخرب آن بر ثبات بین‌المللی هشدار داد.
ویلیام کلیولند درباره گسترش اسلام تا برپایی امپراطوری عثمانی در کتاب خود اینگونه می‌نویسد: ایدئولوژی غازیان تنها محرک جنگجویان مرزی نبود؛ تمایل به غنائم جنگی و دستیابی به قدرت دنیوی نیز قبایل و سران آنها را به فعالیت‌های نظامی سوق می‌داد. سران قبیله‌ها نه تنها ممکن بود به نیروی رقیب مسلمان یورش برند، بلکه به همان میزان قادر بودند پایگاه‌های مرزی بیزانسی را نیز هدف قرار دهند.
نظام منطقه‌ای خاورمیانه به‌سرعت در حال تحول است، اما نه به شکلی که بسیاری از مقام‌های اسرائیلی و آمریکایی تصور می‌کنند. تلاش دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری ایالات متحده، برای پایان دادن به جنگ در غزه، امیدها را برای یک دگرگونی گسترده‌تر در منطقه افزایش داد. خود ترامپ از طلوع صلح در خاورمیانه سخن می‌گوید اما حتی اگر توافق غزه پابرجا بماند، این لحظه هم‌گرایی آمریکا و اسرائیل دوام نخواهد داشت.
حمید احمدی گفت: در شرایط امروز خاورمیانه وضعیت دشواری را شاهد هستیم که در مورد دموکراسی‌خواهی نوعی پسرفت را گزارش می‌کند و نمی‌توانیم بگوییم اولویت اول در خاورمیانه امروز برقراری دموکراسی است.
دکتر احمدی در کتاب‌های «کشمکش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال آفریقا»، «گرایش‌های سیاسی در خاور میانه و امنیت ملی ایران» و «سیاست و حکومت در خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال آفریقا» طیف وسیعی از موضوعات را پیرامون این منطقه از جهان مطرح می‌کند.
ویلیام کلیولند در کتاب تاریخ خاورمیانه مدرن می‌نویسد: پس از درگذشت حضرت محمد(ص) در سال ۶۳۲ میلادی، طبیعی بود که برخی قبایل و گروه‌ها دوباره به سنت‌های پیشین بازگردند و دعوت پیامبر را نپذیرند. اما در برابر این گرایش، یاران او در مکه و مدینه تصمیم گرفتند مسیر تازه را ادامه دهند. همین موضوع، مسأله‌ای حساس را پیش روی آنان گذاشت: چه کسی باید رهبری این امت را بر عهده بگیرد؟
ویلیام کلیولند در کتاب تاریخ خاورمیانه مدرن می‌نویسد: در سال ۶۳۰ میلادی، حضرت محمد(ص) با سپاهی ده‌هزار نفری به نزدیکی مکه رسید. او نه به قصد انتقام که همچون سیاستمداری دوراندیش، به مردم وعده داد: اگر شهر را تسلیم کنند و اسلام را بپذیرند، جان و مالشان در امان خواهد بود.
وزیر خارجه ژاپن در پیام قدردانی خود از تبریک وزیر امور خارجه ایران به مناسبت انتصاب خود، با تاکید بر ضرورت همکاری به منظور تحکیم هرچه بیشتر پیوندهای دیرینه و دوستانه میان ژاپن و ایران، نوشت: گفت‌وگوهای چندلایه و سازنده‌ای میان ژاپن و ایران بر پایه روابط دیرینه و دوستانه دو کشور همواره در جریان است.
نظرسنجی‌های تازه نشان می‌دهد که حمایت افکار عمومی آمریکا از اسرائیل به پایین‌ترین سطح در دو دهه اخیر رسیده و همدردی با فلسطینی‌ها به رکورد تاریخی ۳۳ درصد افزایش یافته است. این تحول، که از سال ۲۰۰۱ و همزمان با حملات ۱۱ سپتامبر آغاز شد، اکنون به نقطه‌ای رسیده که شکاف‌های حزبی، نسلی و طبقاتی در جامعه آمریکا را آشکارتر از همیشه کرده است
اتاق فکر روزنامه ایران در یادداشتی نوشت: بررسی داده‌های مراکز نظرسنجی در طول سال‌های اخیر، نشان دهنده کاهش عمیق حمایت آمریکایی‌ها از رژیم اسرائیل در سطوح مختلف است؛ از یک سو، اعتراض جامعه آمریکایی - اعم از بدنه رأی دهندگان و روشنفکران و فعالان رسانه‌ای - به حمایت آمریکا از اسرائیل هر روز صورت و عمق جدیدی به خود می‌گیرد.
پروفسور هُدا رزاق، جامعه‌شناس سیاسی برجسته و استاد تمام دانشگاه لبنان، در گفتوگو با روزنامه ایران، تحلیل خود را از پیچیدگی‌های رویدادهای اخیر منطقه، از جمله جنگ ۱۲ روزه تحمیلی علیه ایران و پیامدهای گسترده آن بر امنیت منطقه‌ای و جهانی را روشن می‌کند.
ویلیام کلیولند در کتاب تاریخ خاورمیانه مدرن می‌نویسد: با وجود شکاف‌ها و پراکندگی‌های قبیله‌ای، وحدت فرهنگی نیز ریشه داشت. روح بادیه‌نشینی که شجاعت و شرافت فردی را ارزشمند می‌دانست، در قالب شعر عربی به نام «قصیده» جلوه می‌کرد.
از همان اولین روزهای جنگ اوکراین در زمستان ۲۰۲۲، جهان دیگر همان جهان سابق نبود. قواعدی که تا پیش از آن بر روابط میان قدرت‌های بزرگ حاکم بود، ناگهان رنگ باخت و نظام بین‌الملل به صحنه‌ای از رقابت‌های شتاب‌گرفته و بی‌پایان بدل شد؛ رقابتی که از انباشت تاریخی تضادها و جابه‌جایی‌های تدریجی در موازنه قدرت سر برآورده بود. در این میان، پرسش بزرگ‌تر آن است که آیا ما در عصر فروپاشی نظم پیشین به سر می‌بریم یا در میانه تولد نظمی تازه‌ایم که هنوز قواعدش شکل نگرفته است؟
ویلیام کلیولند در کتاب خود با عنوان تاریخ خاورمیانه مدرن می‌نویسد؛ تمام نخبگان برجسته مکه از قبیله قریش بودند؛ قبایلی که سکونت در این شهر را انتخاب کرده و نقش مقدس آن را پاس می‌داشتند و بر عرصه سیاسی و اقتصادی شهر تسلط داشتند. گرچه ساختارهای رسمی شهری هنوز شکل نگرفته بود، اما یک شورای غیررسمی از بازرگانان سرشناس قریش امور روزمره شهر را تنظیم و مدیریت می‌کرد.
فرید زکریا_ تحلیلگر واشنگتن پست در ستون یادداشت این روزنامه نوشت: دونالد ترامپ اغلب «رئیس‌جمهوری معامله‌گر» نامیده می‌شود و هفته گذشته این توصیف منجر به موفقیت شد. آتش‌بس غزه معامله‌ای پیچیده بود. مرحله اول واقعاً مسیری محتمل برای پایان دادن به خشونت وحشتناک در غزه است و فرصتی که ارزش امتحان کردن دارد. این توافق پنج واقعیت مهم در مورد خاورمیانه امروز را آشکار می‌کند.
«امروز نه‌تنها جنگ به پایان رسیده، بلکه طلوع تاریخی خاورمیانه جدید رسیده است.» این جمله پرطمطراق دونالد ترامپ در کنست اسرائیل در روزی که صلح خود را جشن می‌گرفت، بیش از آنکه نشانگر راهبرد رئالیستی «صلح از طریق قدرت» باشد، نشان‌دهنده ایده‌آلیسم ویلسونی نهفته در درونش است.
در حالی که رژیم صهیونیستی همچنان از تحویل ماشین‌آلات سنگین برای بازسازی غزه خودداری می‌کند، جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، روز دوشنبه برای بررسی اجرای مرحله دوم طرح آتش‌بس و گفتوگو با مقامات اسرائیلی از جمله بنیامین نتانیاهو راهی تل‌آویو خواهد شد؛ محور این مذاکرات شامل آزادی اجساد اسرای باقی‌مانده و تسهیل روند بازسازی در مناطق آسیب‌دیده است.
در آستانه طلوع اسلام، خاورمیانه صحنه رقابت دو قدرت بزرگ بود: امپراطوری روم شرقی یا همان بیزانس در غرب و امپراطوری ساسانی در شرق. بیزانس که وارث سنت‌های یونانی و رومی بود، بر پایه تمدنی باشکوه بنا شده بود؛ تمدنی که دانش فلسفی یونان، نظام اداری روم و مسیحیت ارتدوکس را در هم آمیخته بود.
عابد اکبری_ استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل خارجی در یادداشتی نوشت: تحولات اخیر در خاورمیانه، به‌ویژه در پی توافق‌های مرتبط با بحران غزه، به‌سرعت به عنوان نشانه‌ای از «نظم جدید منطقه‌ای» تفسیر شده‌اند. در نگاه اول، برخی تحلیلگران این روند را بازگشت آمریکا به منطقه و شکل‌گیری نوعی تعادل جدید میان بازیگران محلی و جهانی می‌دانند؛ تعادلی که گویا می‌تواند ثبات، همکاری اقتصادی و کاهش تنش‌های تاریخی را به همراه آورد.