اسپانیا چطور بر فوتبال جهان مسلط شد

اسپانیا در تمام سطوح بر فوتبال سلطه پیدا کرده است. تیم مردان این کشور با پیروزی برابر انگلیس قهرمان یورو 2024 شد در حالی که تیم زنان سال گذشته قهرمانی جهان را به دست آورد. رئال مادرید و بارسلونا هم اخیرا در لیگ قهرمانان در رده مردان و زنان به عنوان قهرمانی رسیده اند. جمعه شب هم با پیروزی بر فرانسه مدال طلای المپیک را مال خود کردند. فهرست شگفت انگیزی از دستاوردها است و البته نگران کننده برای رقبا. اما چطور اسپانیا بر فوتبال مسلط شد؟

ذهنیت پیروزی
قهرمانی اسپانیا در یورو 2024 نخستین عنوان این کشور بعد از سال 2012 بود، در حقیقت اسپانیا بین این دو عنوان دوران نسبتا ناموفقی را پشت سر گذاشت اما وقتی لاروخا به اواخر تورنمنت ها می رسد معمولا به کمتر از قهرمانی رضایت نمی دهند؛ به این آمار فوق العاده دقت کنید: در فینال جام جهانی، یورو، لیگ قهرمانان یا لیگ اروپا(جام یوفا) در 27 بار آخر که تیم های اسپانیایی در آن حاضر بوده اند، هر 27 تا را برده اند.
فوتبال زنان هم در یک دهه اخیر در این کشور رشد کرده و موفقیت های بزرگی به دست آورده است، اسپانیا نخستین بار در سال 2015 به جام جهانی زنان راه یافت و در سومین تلاش با پیروزی بر انگلیس در فینال به قهرمانی رسید. زنان اسپانیا اوایل سال 2024 قهرمان لیگ ملت های اروپا شدند و بارسلونا در دو فصل اخیر لیگ قهرمانان زنان را فتح کرده است.
این موفقیت ها در رده مردان و زنان بعد از جام های متعدد در رده های سنی پایین در یک دهه اخیر به دست آمد و همان بازیکنان ذهنیت برد را به تیم های بزرگسال بردند. سلما پارایوئلو تنها 20 سال دارد و با تیم زنان اسپانیا قهرمان جهان شده و در دو سال اخیر لیگ قهرمانان را با بارسلونا برده ضمن اینکه قهرمانی زیر 20 و 17 سال جهان و زیر 17 سال اروپا را نیز در کارنامه دارد.

استمرار مربیان
آشنایی و استمرار نیز به نظر می رسد نقش مهمی در سلطه اخیر اسپانیا بر فوتبال داشته. مردی که تیم را به قهرمانی یورو 2024 رساند، لوییس دلافوئنته بود. مربی 63 ساله در سال 2022 هدایت اسپانیا را به عهده گرفت در حالی که سابقه مربیگری تیم های زیر 19، زیر 21 و زیر 23 سال کشورش را داشت. خوان ماتا، بازیکن سابق اسپانیا می گوید:«دلافوئنته بیشتر این بازیکنان را از آکادمی می شناخت و آنها به عنوان یک تیم با هم رشد کردند. این تیم فقط برای حال نیست، برای آینده هم هست.»
خورخه ویلدا، مربی تیم زنان در قهرمانی جام جهانی سال گذشته هشت سال مربی این تیم بود قبل از اینکه به خاطر درگیری با رییس فدراسیون اسپانیا بر سر رسوایی تیم زنان اخراج شود. ویلدا جای خود را به مونسته تومه داد که نخستین مربی زن تیم ملی این کشور است و در فوریه با پیروزی بر فرانسه قهرمانی لیگ ملت ها را به دست آورد.
گاریدو ادامه می دهد:«ایده آوردن مربی از تیم های زیر 17 و 19 سال به تیم بزرگسالان تیم های منسجم و باثبات با فلسفه مشخص ایجاد کرده است و بازیکنان با مربی آشنا به کار ادامه می دهند و از جوانی تا بزرگسالی تحت رهبری واحدی کار می کنند.»

سبک بازی مشخص
در آخرین دوره سلطه فوتبال مردان اسپانیا در سال های 2012-2008 سبک تیکی تاکای فوتبال این کشور شهرت پیدا کرده بود. آن دوره با آن شرایط خاص دیگر به پایان رسیده اما اسپانیا اگرچه اصول آن را رها کرده اما سعی در پیشرفت آن داشته است. مالکیت هنوز بخش مهمی از فوتبال اسپانیا است اما نه به آن اهمیتی که قبلا داشت. در پیروزی 3 بر صفر برابر کرواسی در نخستین دیدار یورو، آنها برای اولین بار بعد از فینال یورو 2008 نسبت به حریف مالکیت توپ کمتری داشتند یعنی بعد از 136 بازی. تکنیک و جاگیری حالا عناصر مهمی از فوتبال اسپانیا هستند و هر دو در فوتبال جوانان و زنان هم مورد توجه قرار گرفته اند یعنی بازیکنان همه با این سبک کاری در تمام سطوح آشنا هستند.

رسوایی بزرگ
با وجود این اتفاقات مثبت، رسوایی جنسی که بر قهرمانی سال گذشته در جام جهانی زنان سایه انداخت، همچنان به دنبال اعاده حیثیت خود هستند. لوییس روبیالس، رییس فدراسیون فوتبال اسپانیا به خاطر بوسیدن یکی از بازیکنان در جریان مراسم اهدای مدال به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و در نهایت مجبور به استعفا شد.
گاریدو ادامه می دهد:«با وجود این جنجال، فوتبال اسپانیا همچنان در مسیر رشد قرار دارد. این رسوایی بزرگ نگاه های منفی را متوجه اسپانیا کرد و شاید روی روحیه بازیکنان تاثیر گذاشت اما سیستم فوتبال اسپانیا آنقدر قوی است و بازیکنان بااستعداد زیادی دارد که اوضاع را عادی کرد. موفقیت ها نشان می دهد بازیکنان تا چه حد نسبت به تیم هایشان عرق دارند. این رسوایی می تواند در بلندمدت به نتایج مثبتی در فوتبال اسپانیا منجر شود و شفافیت و برابری جنسیتی را به دنبال داشته باشد.»