تخصیص بنزین به نفر؛ کلید جلوگیری از قاچاق سوخت و حل ناترازی بنزین

به گزارش ایران اقتصادی؛ در شرایطی که ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان بنزین در منطقه شناخته می‌شود و با در اختیار داشتن منابع عظیم نفت و میعانات گازی و پالایشگاه‌های بزرگی مانند ستاره خلیج فارس، توانایی تولید قابل‌توجهی دارد، اما متأسفانه امروز به واردکننده بنزین تبدیل شده‌ایم. این واردات بنزین، سالانه حدود سه میلیارد دلار هزینه برای کشور به همراه دارد.

این در حالی است که به دلیل افزایش مصرف داخلی که از تولید پیشی گرفته، کشور دچار ناترازی در تأمین بنزین شده است. این وضعیت بحرانی نه تنها موجب تحمیل هزینه‌های سنگین به اقتصاد ملی می‌شود، بلکه نشان‌دهنده نیاز فوری به بازنگری در مدیریت منابع و مصرف انرژی است.

در همین راستا خبرنگار ایران اقتصادی با حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته و عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران، به گفت‌وگو پرداخته تا بررسی کنیم چگونه می‌توان با اتخاذ سیاست‌های مناسب، به سمت برقراری عدالت و رفع ناترازی در تأمین بنزین گام برداشت.

حمیدرضا صالحی با اشاره به نرخ پایین بنزین و تاثیر آن بر افزایش قاچاق تاکید می‌کند: وضعیت کنونی کشور در زمینه بنزین واقعاً جای تأمل دارد. روزگاری ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان بنزین در منطقه شناخته می‌شد، اما اکنون، به دلیل مدیریت ناصحیح و برنامه‌ریزی‌های ناکافی، به واردکننده بنزین تبدیل شده‌ایم. این مسئله باعث شده است که هزینه‌های سنگینی بر اقتصاد کشور تحمیل شود. از طرفی، بنزینی که در داخل کشور عرضه می‌شود، با نرخ‌های بسیار پایینی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. این نرخ‌های پایین منجر به ایجاد انگیزه برای قاچاق بنزین به کشورهای همسایه از طریق مرزهای شرقی و غربی شده است. این پدیده نه تنها به ضرر اقتصاد ملی، بلکه به ضرر تمامی مردم ایران است.

صالحی که سابقه ریاست کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی را نیز داشته است تاکید می‌کند: یکی از مشکلات اساسی در این زمینه، نحوه تخصیص یارانه بنزین است. در شرایط فعلی، این یارانه به خودروها اختصاص می‌یابد، به‌گونه‌ای که افرادی که دارای چندین خودرو هستند، از این یارانه بیشتر بهره‌مند می‌شوند. این در حالی است که بخش بزرگی از جامعه که فاقد خودرو هستند، از این یارانه بی‌بهره می‌مانند. این وضعیت نه تنها ناعادلانه است، بلکه باعث افزایش نارضایتی‌های اجتماعی نیز می‌شود. به نظر می‌رسد که اگر این یارانه به جای خودروها، به افراد اختصاص یابد، عدالت بیشتری در توزیع آن رعایت خواهد شد و همه افراد جامعه، حتی کسانی که خودرو ندارند، می‌توانند از این یارانه بهره‌مند شوند.

صالحی در ادامه افزود: اختصاص سهمیه بنزین به افراد به‌جای خودروها می‌تواند راهکاری مؤثر برای مقابله با قاچاق سوخت نیز باشد. در این صورت، افرادی که در زنجیره قاچاق سوخت فعالیت می‌کنند، می‌توانند سهمیه بنزین خود را از طریق مبادی رسمی به فروش برسانند. این اقدام نه تنها موجب کاهش قاچاق سوخت می‌شود، بلکه می‌تواند به صادرات رسمی بنزین نیز کمک کند. باید توجه داشت که یارانه بنزین حقی است که باید به خود مردم تعلق گیرد، نه به خودروهای آنان. این حق مردم است که از یارانه بهره‌مند شوند، و هر فرد می‌تواند به‌تناسب نیاز خود از این یارانه استفاده کند؛ یکی ممکن است آن را برای مصرف سوخت خودرو استفاده کند و دیگری برای رفع نیازهای دیگر خود.

وی ادامه می‌دهد: مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد، قاچاق سوخت است. هنگامی که سوخت از کشور قاچاق می‌شود، به دلیل نداشتن روابط بانکی با قاچاقچیان، بازگرداندن پول آن به کشور ممکن نیست. در نتیجه، به‌جای پول، کالاهای قاچاق وارد کشور می‌شود. این کالاها، مانند پوشاک که از ترکیه به‌صورت قاچاق وارد می‌شود، با قیمتی پایین‌تر جای تولیدات داخلی را در بازار می‌گیرند و به این ترتیب تولیدات داخلی را نابود می‌کنند. این وضعیت، به ویژه در شرایط کنونی اقتصاد کشور، زیان‌بار است و تولیدکنندگان داخلی مانند نساجی‌ها را با چالش‌های جدی مواجه می‌سازد.

دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته اظهار داشت: بنابراین، تخصیص یارانه به افراد به‌جای خودروها، عادلانه‌تر است. با اتخاذ این رویکرد، هم عدالت اجتماعی بهتر رعایت می‌شود و هم جلوی بسیاری از مشکلات اقتصادی، از جمله قاچاق سوخت و کالا، گرفته می‌شود. این اقدام، یک نیاز ضروری برای کشور است که با اجرای آن می‌توان شاهد بهبود در وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران بود.

صالحی در پایان افزود: تخصیص بنزین به نفر می‌تواند نقش کلیدی در جلوگیری از قاچاق سوخت و حمایت از تولیدات داخلی ایفا کند. قاچاق سوخت، که از طریق مبادی غیررسمی صورت می‌گیرد، به دلیل عدم وجود روابط بانکی رسمی، بازگشت پول به کشور را به دنبال ندارد. در نتیجه، به‌جای پول، کالاهای قاچاق وارد بازار داخلی می‌شوند. این کالاها با قیمت‌های پایین‌تر عرضه می‌شوند و مستقیماً به تولیدات داخلی آسیب می‌زنند. با تخصیص بنزین به هر فرد، نه تنها عدالت در توزیع یارانه‌ها تضمین می‌شود، بلکه با کاهش انگیزه قاچاق، ناترازی بنزین را نیز کاهش خواهد داد