لطفاً کمی حرفه‌ای باشید!
آش شور گزارشگران شهرستانی تمامی ندارد
در چهارمین دقیقه از بازی تراکتور و استقلال، گزارشگر تلویزیونی مسابقه که موقتاً گزارش بازی را برعهده داشت و بعد از چند دقیقه جای خود را به فرد دیگری داد، جمله‌ای را بر زبان آورد که حالا خبرساز و جنجالی شده است.
این گزارشگر وقتی توپ به رامین رضاییان رسید، گفت: «رامین رضاییان، ارسال‌‌های خوبی را دارد. امیدواریم که امروز موفق نباشد!»
این جمله گزارشگر تبریزی مسابقه که در فضای مجازی نیز بازتاب گسترده‌ای داشت، بعد از بازی تراکتور و استقلال با واکنش باشگاه استقلال روبه‌رو شد.
متأسفانه، آنچه در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم، افول تدریجی اصل بی‌طرفی در نحوه عملکرد گزارشگران شهرستانی است. این مسأله، نه تنها کیفیت تماشای مسابقات را تحت تأثیر قرار داده، بلکه می‌تواند به ایجاد تنش و تعصبات قومی و منطقه‌ای دامن بزند.
بروز این پدیده را می‌توان در اظهارنظرهای جنجالی و جانبدارانه برخی گزارشگران شهرستانی در طول مسابقات لیگ برتر و جام حذفی مشاهده کرد. آرزوی علنی ناکامی برای یک بازیکن حریف، همانند آنچه در گزارش بازی تراکتور و استقلال از زبان گزارشگر تبریزی شنیده شد، نمونه بارز این انحراف از اصول حرفه‌ای است. چنین اظهاراتی، نه تنها برای تیم حریف و هوادارانش توهین‌آمیز است، بلکه اعتبار و جایگاه خود تیم شهرستانی را نیز زیر سؤال می‌برد. قطعاً هواداران منطقی هر تیمی، خواهان یک گزارش بی‌طرفانه و حرفه‌ای هستند، نه صرفاً ابراز احساسات و تعصبات کورکورانه.
یکی از دلایل بروز این پدیده را می‌توان در تغییر تدریجی ساختار قدرت در فوتبال ایران جست‌و‌جو کرد. در سال‌های دور، تیم‌های پایتخت (استقلال و پرسپولیس) یکه‌تاز عرصه قهرمانی بودند اما با سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی، تیم‌های شهرستانی به تدریج توانستند جایگاه خود را در فوتبال ایران تثبیت کنند و به رقیبی جدی برای تیم‌های تهرانی تبدیل شوند. با این حال، متأسفانه برخی گزارشگران شهرستانی، همپای رشد تیم‌هایشان پیشرفت نکرده‌اند و همچنان با همان نگاه سنتی و جانبدارانه به گزارشگری می‌پردازند.
این در حالی است که در تهران، گزارشگران فوتبال به خوبی می‌دانند که نباید هیچ‌گونه جانبداری از تیم خاصی نشان دهند زیرا با واکنش تند و انتقادهای شدید هواداران روبه‌رو خواهند شد. در واقع، فضای حاکم بر گزارشگری در تهران به گونه‌ای است که گزارشگران باید با دقت و وسواس بیشتری کلمات خود را انتخاب کنند اما متأسفانه این حساسیت و دقت، در مورد گزارشگران شهرستانی کمتر دیده می‌شود.
این تفاوت رفتار، این سؤال را مطرح می‌کند که آیا استانداردهای متفاوتی برای گزارشگران تهرانی و شهرستانی وجود دارد؟ آیا این تصور وجود دارد که گزارشگران شهرستانی می‌توانند آزادانه‌تر و جانبدارانه‌تر از تیم‌های خود حمایت کنند، بدون اینکه با عواقب جدی روبه‌رو شوند؟
برخی استدلال می‌کنند که گزارشگران شهرستانی با نشان دادن طرفداری خود از تیم شهرشان، در واقع به تبعیضی که بین تیم‌های تهرانی و شهرستانی وجود دارد، اعتراض می‌کنند. این استدلال تا حدی قابل درک است اما به هیچ‌وجه نمی‌تواند توجیهی برای نقض اصول حرفه‌ای و اخلاقی گزارشگری باشد. نشان دادن طرفداری از یک تیم، به معنای توهین و تحقیر تیم حریف نیست. گزارشگر باید بتواند در عین حال که از تیم شهرش حمایت می‌کند، بازی را به صورت عادلانه و بی‌طرفانه گزارش کند.
علاوه بر این، استفاده از اصطلاحات من‌درآوردی، قضاوت یکطرفه از تیم شهرشان و اظهارنظر درباره داوری، از دیگر مشکلاتی است که در گزارش‌های برخی از گزارشگران شهرستانی دیده می‌شود. این مسائل، نه تنها باعث ایجاد ناخشنودی در میان بینندگان تلویزیونی می‌شود، بلکه اعتبار و جایگاه خود گزارشگر را نیز زیر سؤال می‌برد.
در جریان دیدار استقلال و تراکتور گزارشگر بازی بار‌ها سعی کرد تماشاگران تراکتور را با اغراق توصیف کند؛ شاید استفاده از عباراتی اغراق‌آمیز نظیر «میلیون‌ها طرفدار تراکتور» که چندین‌بار آن هم توسط گزارشگر عنوان شد، یا «جو بی‌نظیر و بی‌سابقه یادگار امام» (با وجود خلق چنین لحظاتی توسط تیم‌های پرطرفدارتر)، نه تنها کمکی به شأن و منزلت تراکتور نکند بلکه موجب کری‌خوانی‌های بیهوده هم شود. در واقع تراکتور در همان حریم شهر تبریز به اندازه کافی طرفدار دارد و احتمالاً نیازی به این قسم اغراق‌ها نداشته باشد.
به نظر می‌رسد که صداوسیما باید با جدیت بیشتری بر عملکرد گزارشگران فوتبال در شبکه‌های استانی نظارت کند و آموزش‌های لازم را برای ارتقای سطح حرفه‌ای آنها ارائه دهد. گزارشگران باید با اصول بی‌طرفی، اخلاق حرفه‌ای و احترام به مخاطب آشنا شوند. همچنین، باید مکانیسمی برای برخورد با گزارشگرانی که از این اصول تخطی می‌کنند، در نظر گرفته شود.
در نهایت، باید تأکید کرد که گزارشگری فوتبال، یک حرفه تخصصی است که نیازمند مهارت، دانش و تعهد به اصول اخلاقی است. گزارشگران باید به این نکته توجه داشته باشند که نقش آنها، صرفاً ارائه گزارش بازی نیست، بلکه آنها مسئولیت دارند که با گزارش‌های خود، به ارتقای سطح فرهنگ فوتبال در کشور کمک کرده و از ایجاد تنش و تعصبات بی‌مورد جلوگیری کنند. بی‌طرفی در گزارشگری، نه تنها یک اصل حرفه‌ای، بلکه یک ضرورت اجتماعی است.
انتهای پیام/