«ایران آنلاین» گزارش می‌دهد؛
تعامل اقتصادی ایران و افغانستان با نگاه افزایش امنیت منطقه‌ای
کشور افغانستان در سال گذشته به عنوان هفتمین مقصد کالاهای ایرانی شناخته شد. کشوری که قرار است مرز مبادلاتی آن با ایران در آینده نزدیک به ۵ میلیون دلار برسد تا ضمن ایجاد گشایش‌های اقتصادی در بین دو کشور زمینه برای بهبود معیشت در افغانستان فراهم و در پی آن از سیل مهاجران این کشور کاسته شود.
گروه اقتصادی ایران آنلاین: افغانستان با ۹۴۵ کیلومتر مرز مشترک با ایران، با بهره گیری از اشتراکات زبانی، فرهنگی و تاریخی ظرفیت بالایی در برقراری ارتباط و ایجاد تعاملات در سطوح مختلف به ویژه در حوزه اقتصادی با کشورمان دارد.
همین موارد باعث شده تا هم فعالان اقتصادی در ایران و هم تجار و سرمایه گذاران افغانستانی تمایلی دو سویه برای ایجاد تعاملات اقتصادی با یکدیگر داشته باشند. موضوعی که از تیررس توجه دولت دور نمانده و با شناسایی ظرفیت های موجود به دنبال جذب سرمایه های سرمایه گذاران افغان در ایران باشد، به گونه ای که چندی پیش حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رییس جمهور ایران در امور افغانستان در گفت‌وگو با ایران آنلاین مساله جذب سرمایه و سرمایه گذاری دو جانبه را یکی از مهمترین مسائل در حال پیگیری بین دو کشور دانست. سرمایه گذاری هایی که می توانند در داخل ایران، مرز و یا در داخل افغانستان انجام شوند.
افق پنج میلیارد دلاری تجارت ایران و افغانستان
بر اساس آمار اقبال بازار افغانستان به محصولات ایرانی همچون فرآورده‌های نفتی، گازهای نفتی، شمش آهن و فولاد، گاز طبیعی، هیدروکربون‌های سبک و سنگین، مواد غذایی، اوره، انواع پلی اتیلن، سبزیجات و سیمان بسیار بالا است و همین موضوع باعث شده تا طی سال های گذشته با وجود پیش آمدهای مختلف در جغرافیای افغانستان، صادرات ایران به این کشور سیری صعودی را طی کند.
همین روند رو به رشد باعث شد تا به استناد آمار سازمان توسعه تجارت در سال گذشته کشور افغانستان به عنوان هفتمین مقصد کالاهای صادراتی ایران شناخته شود و بالاترین تراز تجاری مثبت ایران به نام این کشور ثبت شود.
بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته از سوی تصمیم گیران اقتصادی در دو سوی مرزهای ایران و افغانستان هدف‌گذاری پنج میلیارد دلاری در کوتاه مدت در نظر گرفته شده که به نظر می رسد که سه میلیارد دلار از این پیش بینی با توجه به مجموعه برنامه‌های ترویجی و توسعه‌ای تا پایان امسال تحقق یابد.
بررسی روند صادرات ایران در بازه زمانی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ فراز و فرودهای بسیاری را به نمایش می گذارد اما در کلان می توان رشد ۵/۵ درصدی صادرات ایران به این کشور در این مدت را مشاهده کرد. توجه به این نکته ضروری است که در سال گذشته ایران با رشد ۱۳ درصدی صادرات به افغانستان توانست ضریب بیشتری از بازار پر کشش این همسایه شرقی را به خود اختصاص دهد تا با بهره گیری از این فضا امنیت در این کشور و به تبع آن منطقه را افزایش دهد.
این رشد ۱۳ درصدی در شرایطی رقم خورده است که ایران در سال ۱۴۰۱، چیزی بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار به افغانستان صادرات داشت که این رقم نسبت به سال گذشته خود رشد ۱۵ درصدی را به نمایش گذاشته بود.
همچنین افغانستان نیز از فضای باز اقتصادی ایران بی نصیب نماند و توانست در سال گذشته حجم صادراتی خود به کشورمان را با افزایش سیزده میلیون دلاری به رقم چهل و سه میلیون دلار برساند که این یعنی رشد چهل و پنج درصدی در ارزش و افزایش یک صد و چهار درصدی در وزن.
چه محصولاتی از افغانستان وارد ایران شد؟
حال سوال اینجاست که ایران در سال گذشته چه محصولاتی را از افغانستان وارد کرده است. آنطور که آمار گمرک حکایت می کند محصول جو، شتر، نباتات مورد استفاده در صنعت عطر سازی، گاو گوشتی، سایر حیوانات زنده از نوع گاو به جز نژاد مولد، سنگ منگنز، طلای خام، بادام زمینی، ذرت دامی و سنگ صابون مهمترین اقلام کالاهای وارداتی از افغانستان بوده اند.
آنطور که حسین روستایی رایزن بازرگانی ایران در افغانستان گفته میزان صادرات غیرنفتی ایران به افغانستان در سال ۱۴۰۲ به یک میلیارد و ۸۷۱ میلیون دلار رسید که این میزان، افزایش ۱۳.۶ درصدی را در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته خود نشان می‌دهد.
بر اساس آمار در شرایط حاضر بیش از ۲۵۰۰ ردیف تعرفه صادراتی کالاهای ایرانی به افغانستان به ثبت رسیده که این رقم برای سال ۱۴۰۱، یک هزار و پانصد عدد ثبت شده بود به نحوی که در سال گذشته گازهای نفتی و هیدروکربن‌های گازی شکل با ۹۹ میلیون دلار افزایش، یعنی با رشد ۳۲۸ درصدی در ارزش، شمش آهن و فولاد با ۷۶ میلیون دلار افزایش، سیب زمینی با ۳۸ میلیون دلار افزایش، یعنی ۵۶۰۰ درصد رشد در ارزش، کامپاند پلی اتیلن با ۳۳ میلیون دلار افزایش، اوره با ۳۰ میلیون دلار افزایش، قند و شکر با ۲۷ میلیون دلار افزایش یا به عبارتی ۳۸ هزار درصد رشد ارزشی، تخم خوراکی پرندگان و ماکیان با ۲۵ میلیون دلار افزایش و ۳۲۱ درصد رشد ارزشی، محصولات از آهن یا فولاد با ۱۵ میلیون دلار افزایش و ۲۶۱ درصد رشد ارزشی، گاز طبیعی با ۱۵ میلیون دلار افزایش و ۲۹ درصد رشد ارزشی، زعفران با ۱۳ میلیون دلار افزایش و ۱۸۹ درصد رشد ارزشی از اقلام صادراتی ایران است که در سال ۱۴۰۲ بیشترین افزایش را نسبت به سال قبل از آن داشته است.
رابطه مستقیم معیشت و امنیت در افغانستان
هر چند که افغانستان طی ادوار مختلف به دلیل مناقشات دائمی و جنگ های داخلی نتوانسته ظرفیت‌های اقتصادی خود را از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کند و همین موضوع باعث شده تا دو سوم مردم این کشور زندگی زیر خط فقر را تجربه کنند اما با این وجود همچنان می توان افغانستان را بازاری بزرگ برای کالاهای ایرانی و فرصتی مناسب برای رونق بخشی به اقتصاد داخلی خودمان بدانیم.
برای رسیدن به این مهم در نظر گرفتن طرح های تشویقی در پروژه های توسعه ای از جمله چابهار می تواند شاه راهی برای حرکت سرمایه از پشت مرزهای افغانستان به داخل خاک سرزمینی ایران به حساب آید تا در سایه آن ضمن بهبود وضعیت معیشت در این کشور همسایه، زمینه لازم برای تقویت امنیت در افغانستان و جلوگیری از سیل مهاجران آن فراهم آید. پروژه ای که نه تنها برای ایران بلکه می تواند برای منطقه سودآور باشد.
انتهای پیام/