بانوان؛ پیشتاز در مشاغل خرد

به گزارش گروه اقتصادی ایران آنلاین، تسهیلات اندک، عدم برخورداری شاغلان از بیمه و نبود یک شبکه فروش، چالش‌های اصلی این بخش است. بر این اساس دولت، در راستای رشد اشتغال در کشور برای کاهش چالش‌های این بخش انجام اقداماتی را در دستور کار قرار داده است.

داشتن سهم 85 درصدی
گزارش‌های مرکزآمار نشان می‌دهد، سال گذشته سهم اشتغال خانگی از کل اشتغال کشور رقمی بیش از ۱۰درصد بوده است. به عبارتی از مجموع اشتغال ایجاد شده در سال گذشته از مجموع 757 هزار فرصت شغلی جدید، سهم اشتغال خانگی به بالای 76 هزار فرصت افزایش یافت.برآورد کارشناسان این بوده که در سال‌جاری، سهم 10 درصدی اشتغال خانگی به بیش از 15 درصد برسد. در انتهای پاییز سال گذشته تعداد اشتغال ایجاد شده 744 هزار نفر بوده که از این میزان حدود 75 هزار نفر سهم شاغلان کسب و کارهای خرد بود که با توجه به برآورد ارائه شده از سوی وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی، تعداد شاغلان در انتهای پاییز امسال در کسب و کارهای خانگی به مرز 100 هزار نفر رسیده است. به عبارتی این تعداد در مقایسه با سال گذشته در همین مدت، از رشد حدود 33 درصدی برخوردار بود که سهم زنان در این میان، 85 درصد بر‌‌آورد می‌شود.

تسهیلات و چالش‌های پیرامون
با وجود چالش‌های موجود بر سر راه توسعه اشتغال خرد، یکی از سیاست‌های راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، توسعه مشاغل خانگی با محوریت گروه‌های کم‌توان و آسیب‌پذیر از جمله زنان سرپرست خانوار است.
بر پایه گزارش بانک مرکزی، برای سال‌جاری 5 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای اشتغال خرد یا خانگی در نظر گرفته شده که نسبت به سال گذشته از رشد 25 درصد برخوردار بوده است. این میزان بین هشت بانک ملی ایران، پست‌بانک، توسعه تعاون، صادرات ایران، تجارت، ملت، رفاه کارگران‌ و قرض‌الحسنه مهر ایران سهمیه‌بندی شده است. مبلغی که در آخرین مصوبه دولت برای این وام در نظر گرفته شده، ۵۰ میلیون تومان به ازای هر نفر بوده و سود دریافت‌کنندگان وام، 4درصد برآورد شده است.درحالی که متقاضیان می‌توانند از تسهیلات با سود کم بهره‌مند شوند، بسیاری از آنها از عدم ارائه تسهیلات در برخی شعب بانک‌ها و ناچیز بودن مبلغ تسهیلات گلایه دارند. این وضعیت باعث کاهش جذب تسهیلات به کمتر از ۵۰ درصد در برخی استان‌ها شده است. به عبارتی سهم مشاغل خانگی از کل تسهیلات بانکی حتی به یک درصد (دقیقاً 0.06 درصد) هم نمی‌رسد.
یکی دیگر از مشکلات اصلی متقاضیان مشاغل خانگی، نیاز به ضامن بانکی برای دریافت تسهیلات است. این مسأله موجب می‌شود که بسیاری از افراد نتوانند از تسهیلات بهره‌مند شوند و در نتیجه، روند خوداشتغالی کاهش یابد.سقف تسهیلات برای مشاغل مستقل تا ۱۵۰ میلیون تومان و برای مشاغل خانگی تا ۵۰ میلیون تومان تعیین شده است. این مبالغ ممکن است برای راه‌اندازی کسب و کارهای کوچک کافی نباشد و نیاز به افزایش سقف تسهیلات احساس می‌شود.
 
بازاریابی و خدمات بیمه در حاشیه
شاغلان مشاغل خانگی درزمینه بازاریابی محصولات خود و شناسایی گروه هدف با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. عدم آگاهی از روش‌های نوین بازاریابی و عدم دسترسی به بازارهای هدف می‌تواند مانع از فروش محصولات و خدمات آنها شود.
بسیاری از افراد شاغل در مشاغل خانگی از بیمه و تأمین اجتماعی محروم هستند. این موضوع می‌تواند در مواقع بروز بیماری، حوادث یا بازنشستگی، مشکلات جدی برای آنها ایجاد کند.اخذ مجوز برای راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی برای بسیاری از افراد آسیب‌پذیر که در شرایط سخت مالی قرار دارند، آسان نیست. این پیچیدگی می‌تواند باعث دلسردی و ترک فعالیت توسط کارآفرینان شود.
 
تدبیراتصال به فروشگاه‌های آنلاین
دولت در راستای توسعه متوازن در کشور و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی و حتی اجتماعی توسعه اشتغال خرد را جزو محورهای اصلی خود قرار داده است.
احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم چندی پیش با تأکید بر رفع چالش‌های موجود در اشتغال خرد و ضرورت اصلاح روند تسهیلات مشاغل خانگی از اتصال این مشاغل به شرکت‌های فروش و شرکت‌های بزرگ خبر داد و گفت: بخش عمده‌ای از صاحبان این مشاغل می‌توانند از خدمات بیمه‌ای صندوق بیمه اجتماعی روستاییان، کشاورزی و عشایر استفاده کنند.حالا دولت در نظر دارد با کاهش مراحل اداری و ساده‌سازی فرآیند ثبت و صدور مجوز، امکان راه‌اندازی سریع‌تر کسب و کارهای خانگی را فراهم کند.
میدری افزود: درراستای اصلاح روند تسهیلات‌دهی بانک‌ها باید فرآیندهای خود را ساده‌تر کرده و تسهیلات را سریع‌تر پرداخت کنند. براین اساس نیاز به اصلاح سیستم اداری مربوط به وثیقه و ضامن بانکی احساس می‌شود. با توجه به موارد مذکور، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای حمایت از مشاغل خانگی، از جمله اتصال آنها به فروشگاه‌های توزیع آنلاین، می‌تواند به رونق این بخش کمک کند. براین اساس وزارت کار، اتصال ظرفیت‌های اشتغال خرد به شرکت‌های بزرگ توزیع را مد نظر قرار داده تا روند فروش محصولات فعالان این بخش تسریع و توسعه پیدا کند.

ایلیا پیرولی
خبرنگار