در گزارشی تحلیلی، میدل ایست مانیتور پایان قطعنامه ۲۲۳۱ را نه پایان یک روند فنی، بلکه آغاز شکافی ژئوپولیتیکی دانست که ایستادگی ایران در برابر تمدید تحریمها، آن را به نماد فروپاشی نظم تکقطبی غرب بدل کرده است. حمایت گسترده کشورهای جنوب جهانی از موضع تهران، نشاندهنده خیزش نظم چندقطبی و بازتعریف مشروعیت در حکمرانی جهانی است.
مارتین گودمن_ استاد تاریخ خاورمیانه دانشگاه آکسفورد در یادداشت خود نوشت: توافق آتشبس اخیر، با وجود ظاهری مثبت، همچنان پر از نقاط ضعف و محدودیت است که میتواند از اثرگذاری بلندمدت آن جلوگیری کند.
شبلی تلهامی_ عضو شورای روابط خارجی آمریکا نوشت: توافق اخیر میان اسرائیل و حماس در غزه، اگرچه آزادی اسرای اسرائیلی و فلسطینی را به همراه داشته و جریان کمکهای بشردوستانه به منطقه را افزایش داده است، بیش از یک آتشبس موقت و تبادل اسرا نیست.
استیون کوک_ پژوهشگر ارشد خاورمیانه در شورای روابط خارجی نوشت: مطمئنم هیچ نقطهای از جهان وجود ندارد که در آن شکاف میان واقعیت عینی و سیاست خارجی ایالات متحده بیش از خاورمیانه باشد. حمله به عراق و نسخههای گوناگونِ روند صلح اسرائیل و فلسطین، همگی نمونههایی از تلاقی خیالپردازی آمریکایی با شکست طی چند دهه گذشتهاند و با این حال، توهمها همچنان پابرجا هستند.
استفن والت_ استاد دانشگاه هاروارد نوشت: جای تعجب نیست که دونالد ترامپ در حال جشن گرفتن پیروزی است و توافق آتشبس را «طلوع تاریخی خاورمیانه جدید» مینامد. با این حال، او قبلاً چیزهای مشابهی گفته است و برخی از اسلاف او نیز چنین گفته بودند. امیدوارم حق با او باشد، اما من روی آن شرط نمیبندم.
آصلی آیدین تاشباش_ پژوهشگر ارشد بروکینگز در یادداشت خود نوشت: توافق در غزه با پیشنهاد آتشبس ایالات متحده، گامی مهم در جهت کاهش فوری خشونتها و بازگشت راه حل دو دولتی منطبق با سیاست آمریکاست.
ناتان ساکس_ عضو ارشد انیستیتو خاورمیانه در یادداشت خود نوشت: آتشبس دو دستاورد فوری دارد، توقف نسبی خصومتها و جریان بیشتر کمکها که اگر بهخوبی توزیع شوند جلوی فاجعه انسانی را خواهند گرفت؛ اگر دولتها (بهویژه آمریکا) به اجرای کامل و مرحله دوم پایبند بمانند، توافق میتواند ادامه یابد.
زید رعدالحسین_ کمیسر پیشین حقوق بشر سازمان ملل در یادداشت خود نوشت: صلح پایدار در خاورمیانه هنوز قابل دستیابی است، مشروط بر اینکه آتشبس فعلی میان اسرائیل و حماس تنها به سطح نظامی محدود نماند و به چهارچوبی سیاسی و اجتماعی تبدیل شود.
عمرو حمزوی_ عضو ارشد و مدیر برنامه خاورمیانه در بنیاد کارنگی در یادداشت خود نوشت: توافق صلح غزه با رویکرد مرحلهای (تدریجیگرایی) میتواند شانس موفقیت بالاتری داشته باشد.
فرید زکریا_ تحلیلگر واشنگتن پست در ستون یادداشت این روزنامه نوشت: دونالد ترامپ اغلب «رئیسجمهوری معاملهگر» نامیده میشود و هفته گذشته این توصیف منجر به موفقیت شد. آتشبس غزه معاملهای پیچیده بود. مرحله اول واقعاً مسیری محتمل برای پایان دادن به خشونت وحشتناک در غزه است و فرصتی که ارزش امتحان کردن دارد. این توافق پنج واقعیت مهم در مورد خاورمیانه امروز را آشکار میکند.
دنیس راس_ مشاور مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن در یادداشتی نوشت: توافق آتش بس، راهی واقعی برای متوقفکردن جنگ در غزه و ایجاد پایهای برای یک راهحل پایدار فراهم میآورد. در مرحله اول آتشبس، جنگ متوقف میشود که توقف حملات، عقبنشینی بخشی از نیروهای اسرائیل به خطوط توافقشده، و مبادله اسرا (آزادسازی همه اسرای زنده در برابر صدها تا هزاران زندانی فلسطینی) و بازگشت فوری کمکهای بشردوستانه به غزه که اجازه پاکسازی آوار، بازسازی ابتدایی و از سرگیری فعالیتهای اقتصادی محدود را میتواند به همراه داشته باشد.
«امروز نهتنها جنگ به پایان رسیده، بلکه طلوع تاریخی خاورمیانه جدید رسیده است.» این جمله پرطمطراق دونالد ترامپ در کنست اسرائیل در روزی که صلح خود را جشن میگرفت، بیش از آنکه نشانگر راهبرد رئالیستی «صلح از طریق قدرت» باشد، نشاندهنده ایدهآلیسم ویلسونی نهفته در درونش است.
محمد محسن فایضی_ کارشناس مسائل فلسطین در یادداشتی برای روزنامه ایران نوشت: حدود یک هفته از آغاز آتشبس در غزه گذشته است. تبادل اسرای زنده اسرائیلی بدون دردسر خاصی در مقابل آزادی حدود ۲ هزار اسیر فلسطینی انجام شد. اما درست از فردای تبادل اسرا، موضوع تبادل جسدهای اسرائیلی با پیکر شهدای فلسطینی وارد چالش ویژهای شد.
بازگشت آمریکا به پایگاه هوایی بگرام در افغانستان، که دونالد ترامپ اعلام کرده، نشانهای از تغییر استراتژی واشنگتن از مبارزه با تروریسم به رقابت با قدرتهای بزرگ است. این پایگاه در موقعیتی استثنایی قرار دارد: هزار مایل از تهران، چهارصد مایل از سینکیانگ چین و کمتر از هشتصد مایل از بندر گوادر پاکستان. از همین نقطه، آمریکا میتواند ایران، چین و حوزه نفوذ روسیه را بهطور همزمان زیر نظر بگیرد؛ امری که از نظر جغرافیای سیاسی، افغانستان را از یک کشور جنگزده به مرکز ثقل جدید ژئوپلیتیکی تبدیل میکند.
سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین با اشاره به پایان اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ اعلام کرد که از امروز (۲۶ مهرماه ۱۴۰۴) بررسی موضوع هستهای ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد خاتمه یافت.
«بانک آمریکا» هشدار داد که احتمال دارد قیمت نفت خام در بازارهای جهانی تا سطح ۵۵ دلار برای هر بشکه کاهش یابد.
وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد با تحویل پیکرهای جدید، شمار شهدای بازگرداندهشده از رژیم صهیونیستی به ۱۳۵ نفر رسیده است. طبق گزارشهای پزشکی، آثار شکنجه، ضربوجرح و اعدامهای صحرایی بر بسیاری از اجساد مشهود است. جنبش حماس این اقدامات را نشانهای از ماهیت جنایتکارانه و انحطاط اخلاقی رژیم اشغالگر توصیف کرده است.
در حالی که رژیم صهیونیستی همچنان از تحویل ماشینآلات سنگین برای بازسازی غزه خودداری میکند، جی دی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، روز دوشنبه برای بررسی اجرای مرحله دوم طرح آتشبس و گفتوگو با مقامات اسرائیلی از جمله بنیامین نتانیاهو راهی تلآویو خواهد شد؛ محور این مذاکرات شامل آزادی اجساد اسرای باقیمانده و تسهیل روند بازسازی در مناطق آسیبدیده است.
یگانها و شناورهای نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران که برای مشارکت در رزمایش مشترک جستوجو و نجات آزیرکس ۲۰۲۵ به جمهوری آذربایجان رفته بودند، پس از برگزاری نشستهای فنی و عملیاتی، امروز باکو را ترک کردند. هدف این رزمایش، ارتقای هماهنگی دوجانبه و افزایش امنیت دریایی در منطقه خزر اعلام شده است.
ویلیام کلیولند در «خاورمیانه مدرن» میگوید: در آستانه ظهور اسلام، امپراتوریهای ساسانی و بیزانس با بحرانهای سیاسی و دینی مواجه بودند؛ شکاف میان حکومت و مردم، آیینهای رسمی را به تشریفات درباری بدل کرده بود. همزمان، ساختار قبیلهای عربستان با روحیه جنگاوری و هویت جمعی، بستری مناسب برای پذیرش و گسترش اسلام فراهم ساخت. ویلیام کلیولند در کتاب «خاورمیانه مدرن» این تحولات را زمینهساز تعامل اسلام با میراث تمدنهای کهن میداند.